اردیبهشت 14، 1403
3rd May 24
مهاجرت هوشنگ ابتهاج به آلمان موضوعی است که چنان بر حیات و ممات او اثر گذاشته که حتی حالا هم بعد از گذشت بیش از 40 ساعت از فوت او مشخص نیست محل خاکسپاری اش کجا باشد.
به گزارش خبرنگار ادبیات ایونا، هوشنگ ابتهاج(متخلص به سایه) شاعر و پژوهشگر پیشکسوت و سرشناس ایرانی است که در سال 1306 در رشت متولد شده و پس از دوره ای به تهران آمد و تا سالیان متمادی در پایتخت فعالیت های متعدد داشت.
وی در این سالها اگرچه در پایتخت دل مشغولی های متعددی داشت اما در برحه هایی نیز با مشکلات متعددی مواجه شد که هیچ کدام آنها منجر به مهاجرت ابتهاج نشد. برخی از مواردی که طی این سالها ممکن بود انگیزه ای برای مهاجرت او شود در ادامه مرور شده است.
در سالهای پیش از انقلاب او در دوره ای طی سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ سرپرست برنامه گل‌ها در رادیوی ایران بود و در آن سالها پس از کناره گیری داوود پیرنیا، برنامه موسیقایی گلچین هفته را پایه گذاری کرد اما بعد از حادثه میدان ژاله (۱۷ شهریور ۱۳۵۷) وی به همراه جمعی از اهالی موسیقی به‌نشانه اعتراض از رادیو استعفا داد.
برخی از افرادی که به همراه او از رادیو استعفا دادند عبارتند از:
-محمدرضا لطفی
-محمدرضا شجریان
- حسین علیزاده
اما پس از آن با وجود شرایط خاص کشور وی ایران را ترک نکرد و بر خلاف برخی که در سالهای انقلاب و جنگ بار سفر بستند؛ وی همچنان در ایران ماند.
بیشتر بخوانید: محل خاکسپاری ابتهاج مشخص شد؟
رابطه هوشنگ ابتهاج و آیت الله خامنه ای چگونه بود؟
همسر هوشنگ ابتهاج که بود و ابتهاج چقدر بدون او دوام آورد؟
در سال 1358 و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران هیات دبیران کانون نویسندگان ایران تصمیم گرفتند به دلیل آنچه عدم رعایت مرام نامه و اساسنامه این کانون عنوان شده بود عضویت برخی از اعضا را تعلیق کنند. در آن دوره هیات دبیران کانون نویسندگان متشکل از افراد ذیل بود:
- باقر پرهام
- احمد شاملو
- محسن یلفانی
- غلامحسین ساعدی
-اسماعیل خوئی
در نهایت این تصمیم در جلسه ای فوق العاده به تائید مجمع عمومی کانون نویسندگان رسید و بر این اساس قرار بر اخراج پنج عضوی شد که عناصر طرفدار حزب توده محسوب می شدند. این افراد علاوه بر ابتهاج عبارت بودند از:
-به آذین
-سیاوش کسرایی
-فریدون تنکابنی
-برومند
بیشتر بخوانید: تاریخ وفات هوشنگ ابتهاج+ فیلم
شعر ارغوان با صدای هوشنگ ابتهاج+فیلم
دکلمه هوشنگ ابتهاج برای استوری/ای کوه تو فریاد من امروز شنیدی
او به دلیل گرایشی که به حزب توده داشت در دهه 60 نیز دستگیر شد و برای مدتی در زندان بود اما در نهایت با توجه به اینکه از اعضای این گروه نبوده و هیچوقت هم عضو حزب توده نشد، در سال 1363 از زندان آزاد شد.
این شاعر که در هیچ کدام از دوره های سخت زندگی جلای وطن نکرد، بعدها در نهایت اقدام به مهاجرت کرده و راهی آلمان شد. خود او در توضیح دلیل این مهاجرت می گوید: «رفتن من اجباری بود. اول یکی از بچه هایم رفت آلمان، بعد زنم رفت که بچه ام تنها نباشد. بعد بچه های دیگرم رفتند. یک مدتی هم من ممنوع الخروج بودم. بالاخره من هم رفتم. البته مهاجرت نکردم، گاهی تهران هستم و در سال خوشبختانه چندین ماه ایران هستم.»
وی در سالهای بعد و در یکی از مصاحبه هایی که داشت در پاسخ به این سئوال که نظرش درباره مهاجرت چیست، گفته بود:« البته من خودم مهاجرت نکردم ولی اگر چیزی زندگی شما را تهدید می کند و خطر مرگ برای شما وجود دارد، شما حق دارید که هر نقطه خطرناکی را ترک کنید تا در امان باشید.
یا مثلا می خواهید کاری کنید که اصل زندگی تان است در جایی می شود و در جای دیگری نمی شود؛ حتی اگر کار عبثی باشد، مثلا می خواهید شیپور بزنید. البته منظورم از شیپور، آلت موسیقی نیست.
شما نمی توانید در خانه خودتان شیپور بزنید چون همسایه داد می زند که آقا شلوغ نکن، می خواهیم بخوابیم. شما نه تنها حق دارید بلکه وظیفه شماست جایی بروی که این تنها غرض زندگی تان را انجام دهید؛ حالا چه به بیابان بروید، چه جایی بروید که کسی مانع کارتان نشود.»
نظر شما
آخرین اخبار
اخبار پر بازدید
