یکی از مشکلات جدی موجود در بحث تولید مواد غذایی کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش برای خرید و فروش است. در شرایط فعلی میزان نقدینگی بنگاههای اقتصادی نسبت به میزان تولیدشان از نظر پتانسیل به یکسوم کاهش پیدا کرده است که این مسئله، تولید و متعاقبا قیمت محصولات را در بازار با چالش جدی مواجه کرده است.
عرضه و تقاضای موادغذایی، متغیرهای پولی و مالی از جمله حجم نقدینگی، نرخ واقعی ارز، نرخ سود بانکی، سطح دستمزدهای کشاورزی، ارزش افزوده بخش کشاورزی و حتی قیمت جهانی نفت از عوامل تاثیر گذار در شاخص بهای مواد غذایی محسوب می شوند. به کارگيري سياست هاي مناسب ارزي مي تواند در کاهش نرخ تورم به ويژه تورم قيمت مواد غذايي که امنيت غذايي کشور را دچار بحران مي کند بسيار موثر باشد. بعلاوه با افزایش سرمایهگذاری در بخش کشاورزی می توان تولید مواد غذایی را افزایش و قیمت مواد غذایی را کاهش داد.
افزایش نرخ ارز به شدت حاشیه سود اكثر صنایع كشور را كم كرده و هزینههای تولید آنها را افزایش داده است، زیرا رابطهی نرخ ارز با واردات، رابطهی معکوس و منفی است؛ یعنی با افزایش نرخ ارز، قیمت کالاهای وارداتی بالا میرود. و بطور طبیعی جذابیت واردات کاهش پیدا میکند.
اکنون علاوه بر بحث واردات در زمینه تولیدات داخلی نیز با افزایش جدی قیمت ها مواجهیم بطوریکه قیمت آرد بیش از ۱۰ برابر شده و قیمت مرغ، تخممرغ، روغن خوراکی آشپزی، پنیر و شیر برای مصارف خانوارها بطور متوسط حدود ۲.۵ برابر رشد داشته است.
طبعا قیمت مواد غذایی که برای تولید آنها از آرد، تخم مرغ، شیر و روغن استفاده میشود، رشد بیشتری خواهد داشت.
در این میان اولین تاثیر فاحش گرانی کالاهای اساسی از جمله روغن را در صنعت کنسرو می توانیم مشاهده کنیم.
به گفته دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران با اعلام افزایش ۶ برابری قیمت روغن خوراکی، برندهای مطرح در تولید کنسرویجات با ۱۰ درصد از ظرفیت و توان خود اقدام به تولید میکنند، چراکه روغن آنها تامین نیست
از طرفی افزایش ۶ برابری قیمت روغن منجر به رشد ۳ تا ۴ برابری قیمت سس میشود.
از سوی دیگر قیمت نان فانتزی در کشور چندین برابر شده است.
اگر عامل کلیدی تورم در هر دورهای شناسایی و حل نشود، اثر آن به سالهای دیگر منتقل میشود و به سختی میتوان تاثیر آن را از بین برد. عامل کلیدی تورم در سالهای اخیر نقدینگی و نرخ ارز و متعاقبا طمع و حرص دلالان و عدم نظارت دولت بر این موضوع است.
دولت باید عزم و اراده خود را برای مقابله با محتکران و دلالان بازار جزم کند.
باید با اراده قوی و نظارت، قیمتها کنترل شود؛ نه اینکه صرفا با افزایش یارانه قدرت خرید را افزایش داد.
تزريق كالا و نظارت مهمترين راهكار كنترل تثبيت قيمت كالا در بازار است.از سوی دیگر موضوع قاچاق و خروج کالاهای اساسی از کشور نیز علاوه بر بحث خشکسالی و بحران جنگ مزید بر علت شده و منجر به افزایش قیمت کالاهای اساسی در کشور شده که قطعا تدابیر حساب شده تری از سوی دولت و نهادهای مسئول را جهت حفاظت از امنیت غذایی کشور را می طلبد.