آلودگی هوا چه اثری بر سلامت دارد؟

به گزارش خبرنگار سلامت ایونا، همواره بحث های متعددی درباره تاثیر آلودگی هوا بر سلامت انسان مطرح بوده است و به ویژه درباره تاثیر این موضوع بر بیماری‌های قلبی-عروقی زیاد گفته شده اما این تمام مضرات هوای آلوده برای سلامت نیست.

در این گزارش به بررسی برخی از دیگر اثرات این پدیده زیست محیطی پرداخته ایم.

آلودگی هوا چیست؟

برای بررسی دقیق‌تر شاید بهتر آن باشد که ابتدا تعریفی از خود آلودگی هوا ارائه شود.آلودگی هوا به پدیده‌ای اطلاق می‌شود که در قالب آن حجم قابل توجهی از ذرات و مواد مضر مانند زیست مولکول‌ها و ذرات وارد جو زمین شوند. در چنین شرایطی مواد خطرناک طبیعی و مصنوعی همه با هم ترکیب شده و مخاطرات متعددی برای زیست ایجاد می‌کنند. حال این آلودگی ‌ها ممکن است از طریق سوخت‌های فسیلی ایجاد شده یا حاصل از مواردی مانند آتش‌سوزی جنگل‌ها یا فعالیت آتش‌نشان‌ها و غیره باشد. بخش قابل توجهی از آلودگی نیز به وسایل نقلیه مربوط است. استفاده از نفت کوره برای گرمایش خانه‌ها، تولید و فعالیت کارخانجات و نیروگاه‌ها و به ویژه نیروگاه‌های فسیلی همه از منابع آلودگی به‌شمار می‌روند.

برخی از عناصر آلودگی هوا عبارتند از:

-اوزون

-متان

-انواع مختلف کربن

-گرد و خاک

-اکسیدهای گوگرد

-اکسیدهای نیتروژن

-هیدروکربن‌های آروماتیک

-اسید سولفوریک

-اسید نیتریک

-ترکیبات آلی فرار

بیشتر بخوانید: تدابیر طب سنتی در کاهش اثرات سوء آلودگی هوا در بدن

انواع آلودگی هوا

آلاینده‌های هوا بطور کلی در دو گروه اولیه و ثانویه طبقه‌بندی می‌شوند.آلودگی‌های اولیه شامل مواردی است که بطور مستقیم  ذرات آلوده وارد اتمسفر شده و قابل اندازه‌گیری هستند اما آلودگی‌های ثانویه حاصل تاثیر عوامل طبیعی مانند نور و آفتاب و وطوبت، هیدرولیز و یا اکسیداسیون آلودگی‌های اولیه هستند.

البته آلودگی را می‌توان از نظر منشا، حالات فیزیکی و شیمیایی آلاینده و غیره نیز طبقه‌بندی کرد.

بیشتر بخوانید: آلودگی هوا عامل ۱۸۰ هزار مرگ اضافی در مناطق گرمسیری

تاثیر آلودگی هوا بر سلامت انسان

همان طور که اشاره شد آلودگی هوا اثرات متعددی بر سلامت افراد دارد که مضرات آن برای گروه‌های خاصی مانند کودکان و نوزادان، سالمندان، زنان باردار و افراد بیمار به مراتب بیشتر است. گفته می‌شود از هر 10 نفری که در شهرهای مختلف سراسر جهان زندگی می‌کنند 9 نفر تحت تاثیر آلودگی‌هوا قرار دارند.

برخی بیماری‌های مهمی که به واسطه این عامل ایجاد یا تشدید می‌شوند، عبارت است از:

-بیماری‌های قلبی-عروقی:

دیواره‌های داخلی رگ‌های خونی ممکن است به واسطه آلودگی هوا آسیب ببینند و این موضوع منجر به سخت شدن و باریک‌تر شدن آنها شود.موضوعی که باعث افزایش فشار خون و فشار به قلب می‌شود.

-بیماری‌های تنفسی:

این موضوع بر سلامت ریه نیز تاثیر دارد و می‌تواند منجر به بیماری‌های تنفسی شود.

-سرطان:

یکی از بیماری‌هایی که مطالعات مختلف تاثیر آلودگی‌هوا بر آن را ثابت کرده‌اند، سرطان است. انواع مختلفی از سرطان نیز از سرطان پستان گرفته تا خون ممکن است بر اساس این شرایط ایجاد شود.

بیشتر بخوانید: قرارگیری در معرض آلودگی هوا موجب حمله قلبی در عرض یک ساعت می شود

تاثیر آلودگی هوا بر جنسیت نوزادان

البته به غیر از این موارد، تحقیقات بسیاری درباره تاثیر منفی آلودگی هوا بر بیماری‌های دیگر انجام شده و مثلا ابتلاء به آلزایمر و پارکینسون نیز بی ارتباط با این مورد شناسایی نشده است. یا در مواردی مانند زنان باردار گفته می‌شود آلودگی هوا ممکن است باعث زایمان زودرس یا مواردی مانند سقط جنین شود. همچنین این فاکتور بر قدرت باروری مردان نیز تاثیرگذار است و بر اساس مطالعات صورت گرفته اینگونه عنوان شده که این آلودگی‌ها حتی بر جنسیت جنین نیز تاثیر دارد به گونه‌ای که در شهرهای آلوده میزان فرزندان پسر متولد شده به مراتب کمتر از تعداد نوزادان دختر است زیرا کروموزوم های دارای عامل y به مراتب ضعیف‌تر از کروموزوم‌های x هستند و به حد بیشتری در برابر آلودگی‌هایی مانند نیترات و غیره تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

بیشتر بخوانید: آمار بیماری‌ها و مرگ‌های منتسب‌ به آلودگی هوا در ایران

چگونه از آلودگی هوا در امان بمانیم؟

جالب است بدانید گاه فراتر از افراد دولت‌ها در این زمینه نقش دارند و در هنگام آلودگی می‌توانند با اعمال سیاستهای مختلف بر سلامت مردم تاثیرگذار باشند. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای حاصل از وسایل نقلیه یا نظارت بر وضعیت فعالیت کارخانه‌ها و ده‌ها مورد این چنینی از جمله راهکارهای حاکمیتی برای کنترل آلودگی محسوب می‌شود.

اما جدا از نقش دولت‌ها، خود مردم نیز می‌توانند به ویژه در زمان آلوده بودن هوا مواردی را در دستور کار قرار دهند که به سلامت آنها کمک می‌کند. برخی از این موارد عبارتند از:

-در خانه ماندن تا حد امکان

-اجتناب از ورزش در هوای آزاد و آلوده

-اطمینان حاصل کردن از سلامت هوای خانه و تهویه مناسب آن

-استفاده از مواد مغذی مناسب

-مصرف ماهی‌هاو اسیدهای چرب امگا 3 (طبق تحقیقات به جلوگیری از کوچک شدن مغز با ریزذرات جلوگیری می‌کند)

بیشتر بخوانید: مرگ ۹ میلیون نفر در جهان به خاطر آلودگی هوا

ارتباط آلودگی هوا با یک اختلال قلبی کشنده 

برخی انواع آلودگی هوا برای سلامت بدترند