محققان اخیرا برای درمان سردردهای ناشی از ضربه و اضطراب پس از سانحه راهکار جدیدی را بررسی کرده اند.
به گزارش خبرنگار سلامت ایونا، گفته میشود بیش از 300 نوع سردرد داریم که برخی از آنها شیوع بیشتر و برخی شیوع کمتری دارند. از جمله این سردردها میتوان به آنهایی که پس از سانحه ایجاد شده اند اشاره کرد. نوع دیگری از سردرد نیز بر اثر ضربه به سر و برخورد مغز با جمجمه ایجاد میشود.
اضطراب پس از سانحه چیست؟
در برخی افراد که در سانحهای حضور داشتهاند، در آینده نوعی اضطراب که گاه منجر به اختلالات روحی میشود، دیده میشود و فرد بطور ناخواسته با اضطراب شدیدی که در لحظه سانحه تجربه کرده را دوباره احساس میکند. به این عارضه اختلال اضطراب پس از سانحه( PTSD )میگویند و این امر در فرد سردردهای متعددی ایجاد میکند.
برخی از نمونه های بارز ابتلاء به این اختلال جانبازان جنگی هستند.
نوع دیگر سردردهایی که علت آنها وقوع سانحه است، مربوط به افرادی میشود که سر آنها ضربه خورده که بر اثر این ضربه گاه مغز با جمجمه برخورد میکند. این عارضه را ضربه مغزی تروماتیک (TBI) مینامند که ممکن است عوارض متعددی داشته و حتی منجر به مرگ شود.
راهکاری برای درمان برخی انواع سردرد
اخیرا محققان با توسعه یک درمان خاص تلاش کردهاند راهکاری جدید و مناسب برای کمک به وضعیت این دو گروه از بیماران ارائه کنند.
بنا بر آنچه در "مدیکال اکسپرس" منتشر شده، اولین درمانی که به طور خاص برای سردرد پس از سانحه ایجاد شد، به طور قابل توجهی ناتوانی مرتبط را در جانبازانی که دچار آسیب مغزی تروماتیک (TBI) بودند، کاهش داد. همچنین علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) را در مقایسه با درمان استاندارد طلایی این بیماری، به میزان بیشتری کاهش داد.
تاثیر درمانهای شناختی رفتاری بر سر درد
علاوه بر این، این درمان نوآورانه که آن را میتوان در دسته درمانهای شناختی رفتاری برای سردرد دانست، برای بیماران جذاب بود و نشان داد منجر به نرخ ترک تحصیل پایین تر شده و یادگیری و ارائه آن برای درمانگران آسان است، و بر همین اساس پتانسیل آن برای انتشار گسترده و بهبود زندگی افراد افزایش مییابد.
این یافته ها که امروز در JAMA Neurologyمنتشر شده، توسط تیمی از محققین به رهبری دان مک گری، دکترای مرکز علوم بهداشت دانشگاه تگزاس در سن آنتونیو (UT Health San Antonio) مورد مطالعه قرار گرفته است. تلاش آنها که از سوی وزارت دفاع امریکا تامین مالی شده، در قالب بخشی از کار کنسرسیوم برای کاهش اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) است.
دکتر مک گری، دانشیار روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه جو آر، گفت: ما از این پیشرفت در درمان سردرد هیجان زده هستیم. پیدا کردن اولین موفقیت بزرگ درمانی برای سردرد پس از سانحه، که مسلما ناتوان کننده ترین علامت TBI است، و اینکه این درمان علائم PTSD را هم به میزان قابل توجهی کاهش می دهد، یک پیشرفت بزرگ است."
تاثیر داروهای میگرن بر انواع دیگر سردرد
درمانهای مؤثری برای PTSD وجود دارد، اما برای سردرد پس از سانحه، دانشمندان هنوز در حال کار هستند. داروهای میگرن که معمولاً برای بهبود سردرد استفاده میشود، ناتوانیهای مرتبط را تسکین نمیدهد. آنها همچنین اغلب دارای عوارض جانبی ناخواسته هستند و استفاده بیش از حد از آنها می تواند سردرد را بدتر کند.
دکتر مک گری نظریه فعلی را توضیح داد که PTSD ممکن است "محرک" سردرد پس از سانحه و ناتوانی ناشی از آن باشد. بنابراین تیم تحقیقاتی می خواستند هم تعامل شرایط و درمان آنها را مطالعه کنند و هم یک درمان موثر برای هر دو بیابند.
در این آزمایش جمعی از مبتلایان به این بیماری ها تحت بررسی قرار گرفتند و گروهی از آنها به طور تصادفی برای دریافت درمان شناختی رفتاری(CBTH) قرار گرفتند و برای برخی موارد مبتلا به PTSD یک درمان پیشرو به نام درمان پردازش شناختی (CPT) مورد استفاده قرار گرفت و گروه دیگر درمانهای معمول و مرسوم را دریافت کردند.
دکتر مک گری و همکارانش CBTH(درمان شناختی رفتاری) را با اصلاح روان درمانی برای سردردهای میگرنی توسعه دادند. در این مطالعه، آنها اثربخشی آن را با سردرد پس از سانحه و علائم PTSD ارزیابی کردند.
این مطالعه در مرکز توانبخشی Polytrauma در سیستم مراقبت بهداشتی کهنه سربازان تگزاس جنوبی انجام شد. شرکت کنندگان علائم بالینی قابل توجه PTSD و سردرد داشتند که بیش از سه ماه پس از TBI ادامه داشت. آنها به طور تصادفی برای دریافت درمان شناختی رفتاری تحت درمان قرار گرفتند.
درمان شناختی رفتاری که از مفاهیم رفتار درمانی شناختی برای کاهش ناتوانی در سردرد و بهبود خلق و خو استفاده می کند، شامل مولفه های کلیدی مانند آرامش و تعیین اهداف برای فعالیت هایی است که بیماران می خواهند از سر بگیرند و برای دستیابی به این موقعیتها برنامه ریزی میکند.
CPT نیز یک روان درمانی پیشرو برای PTSD است که به بیماران می آموزد که چگونه افکار ناراحت کننده و ناسازگار مربوط به ضربه خود را تغییر دهند، با این ایده که با تغییر افکار خود می توانید احساس خود را تغییر دهید.
آنچه محققان در پایان درمان دریافتند این بود که در مقایسه با مراقبت های معمول، افرادی که درمان شناختی رفتاری دریافت می کردند کاهش قابل توجهی در ناتوانی و تأثیر منفی بر عملکرد و کیفیت زندگی روزانه گزارش کردند. آنها همچنین بهبود علائم PTSD را در مقایسه با گروهی که CPT دریافت کردند، نشان دادند. تمام این دستاوردهای درمان شش ماه پس از اتمام درمان حفظ شد.
از سوی دیگر، CPT منجر به بهبود قابل توجه و پایدار در علائم PTSD شد، اما به خودی خود در بهبود سردرد ناتوان بود. دکتر مک گری گفت: این یک غافلگیری بود. "اگر تئوریهای مربوط به PTSD منجر به سردرد پس از سانحه صحیح باشد، انتظار می رود CPT هم به PTSD و هم به سردرد کمک کند. یافتههای ما این موضوع را زیر سوال میبرد."
بررسی نتایج این مطالعه گویای آن است که در قیاس با درمانهای مرسوم، استفاده از درمان شناختی رفتاری (CBTH) موجب شد نفرات تحت مطالعه با این روش از کاهش محسوس ناتوانی خود خبر دهند هرچند که این شیوه از نظر شدت یا دفعات سردرد تاثیر چشمگیری نداشت. همچنین افرادی که از شیوه درمانی CBTH بهره گرفته بودند در قیاس با بیمارانی که برای درمان آنها از شیوه CPT استفاده شد، بهبود و پیشرفت قابل توجهی داشتند. البته باید این را هم گفت که شیوه CPT منجر به بهبود قابل توجه و ماندگار بیماران مبتلا به PTSD شد اما سردرد آنها را کاهش نداد.
دکتر مک گری گفت: «اگر بتوانید این باور را در یک فرد تقویت کنید که می تواند سردرد خود را کنترل کند، عملکرد بهتری خواهد داشت. "به این دلیل است که، افراد هنگام مواجهه با یک وضعیت درد طولانی مدت و ناتوان کننده، در مورد اینکه آیا قرار است به طور فعال در هر نوع فعالیتی شرکت کنند یا نه، تصمیم می گیرند، به خصوص اگر این فعالیت باعث تشدید درد شود. آنها این تصمیمات را بر اساس شرایط خود می گیرند. درک توانایی آنها برای کنترل دردشان."
طبق این مطالعه مشخص شد CBTH برای بیماران جذابتر بود، بنابراین تعداد کمتری از آنها ترک تحصیل کردند و تعداد بیشتری دوز کامل درمان دریافت کردند. CBTH به جلسات درمانی کمتر و کوتاهتری نیاز دارد - معمولاً هشت جلسه 30 تا 45 دقیقهای. CPT یک درمان چالش برانگیزتر است و معمولاً شامل 12 جلسه به مدت 60 تا 90 دقیقه است.