وضعیت صنعت فرآورده‌های گوشتی در ایران

زنجیره تولید فرآورده‌های گوشتی با توسعه واحدهای تحقیق و توسعه در شرکتها در سالهای اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته است. هرچند این صنعت هنوز متاثر از توان مالی مصرف‌کنندگان است که باید با بهره‌گیری از سازوکارهای حمایتی تولید این محصول با قیمت کمتر را در کشور میسر کرد.

قدمت صنعت تولید سوسیس و کالباس در کشور به ۹۰ سال می‌رسد. در حدود آبان ۱۳۰۴ و بعد از جنگ جهانی اول تولید فرآورده‌های گوشتی در ایران آغاز شد. این صنعت از ماورای قفقاز (روسیه) به کشور ما آورده شد. نخستین کارگاه تولید فرآورده‌های سوسیس و کالباس در استان گیلان و بندرانزلی تاسیس شد. در سال ۱۳۱۲ نخستین کارخانه فرآورده‌های گوشتی در تهران آغاز به کار کرد. 

با توجه به تغییر نحوه زندگی و اشتغال، الگوی مصرف غذا در جهان تغییر کرده و تمایل به مصرف غذاهای آماده و فست‌فودها بیشتر شده است. سوسیس و کالباس به‌عنوان قدیمی‌ترین و پرمصرف‌ترین غذای آماده جایگاه ویژه‌ای در سبد غذایی مصرف‌کنندگان جهان دارد. در کشور ما صنایع تولید فراورده‌های گوشتی به‌ویژه در چندسال اخیر یکی از مهم‌ترین شاخه‌های صنعت غذا به شمار می‌رود و چنانچه در تولید این فراورده‌های غذایی دقت کافی و لازم به عمل آید و سیستم‌های نظارتی و کنترل به‌خوبی کار کند، می‌تواند نقش مهمی در تغذیه و سبد غذایی مصرف‌کنندگان داشته باشد. توسعه شهرنشینی باعث شده روند رو به رشد این قبیل محصولات ادامه یابد، به‌طوری که هر‌ساله شاهد افزایش تولید و مصرف آن در کشور هستیم. البته میزان مصرف آن در کشور ما در مقایسه با سایر کشورها تفاوت فاحشی دارد که در این زمینه می‌توان به مسائل تحمیل‌شده به این صنعت اشاره کرد.

صنعت فرآورده‌های گوشتی درحال‌حاضر در بر گیرنده فرآورده‌های متنوعی همچون انواع ناگت‌ها، همبرگرها و کوردن‌بلو و غیره می باشد و مانند گذشته تنها شامل فرآورده‌های سنتی مانند سوسیس و کالباس نمی‌شوند.

 اکنون صنایع فراورده‌های گوشتی از مهم‌ترین صنایعی هستند که در حال حرکت در مسیر توسعه صادرات غیرنفتی‌اند. بنابراین برای حضور در بازارهای جهانی توجه به کیفیت در تولید آنها از ضروریات به شمار می‌رود.

بیشترین حجم صادرات نیز به کشورهای آذربایجان، ارمنستان، کشورهای شمال آفریقا، افغانستان و مواردی جزیی هم به کشورهای اروپایی انجام می شود.

در حال حاضر حدود 170 کارخانه تولید فرآورده‌های گوشتی در ایران وجود دارد که سالانه 450 هزار تن سوسیس و کالباس تولید می‌کنند، اما پیش بینی می شود، اگر شرایط برای تامین زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها فراهم شود، این مقدار به یک میلیون و 200 هزار تن در سال خواهد رسید.

طی سالهای اخیر حدود ۱۵۰ واحد تولیدی فرآورده های گوشتی تعطیل و حدود ۵۰ هزار کارگر به دلیل مشکلات پیش روی این صنف بیکار شده اند.

 یکی از مهمترین مشکلات عمده تولیدکنندگان فرآورده های گوشتی تامین گوشت است.  متاسفانه در حال حاضر شاهد قیمت گذاری ناصحیح و افزایش غیر معقول قیمت گوشت و همچنین نیاز به نقدینگی برای واردات این محصول هستیم.

همچنین بخش زیادی از ادویه مورد نیاز صنعت سوسیس و کالباس وارداتی است که به دلیل تغییرات نرخ ارز شاهد افزایش چند برابری آن هستیم.

 توصیه می شود مصرف کنندگان حتما در هنگام خرید فراورده های گوشتی  نوع گوشت مورد استفاده ، درصد گوشت به کار رفته، مواد تشکیل‌دهنده فرآورده، نام و نشانی واحد تولیدی، شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت، تاریخ تولید و انقضا، وزن خالص هر بسته، شرایط و سرمای لازم برای نگهداری و دستور پخت و مصرف درج را به دقت مورد بررسی قرار دهند.