غدد لنفاوی متورم چگونه درمان می‌شود+ روش‌های تشخیص

غده لنفاوی چیست؟

به گزارش پایگاه خبری نگاه ایرانیان نیوز Ivna، مشابه گردش خون در بدن انسان، شبکه گردش دیگری به نام سیستم لنفاوی وجود دارد که وظیفه انتقال مواد چرب و دفاع از بدن را بر عهده دارد. غدد لنفاوی که به عنوان ایستگاه و نقطه کنترل عمل می کنند بر روی رگ های لنفاوی قرار دارند که گردش لنفاوی را تامین می کنند.

گره های لنفاوی طبیعی (گره ها) بافت های محصور شده و گردی با قطر 1-15 میلی متر هستند. آنها اغلب به صورت گروهی در امتداد عروق لنفاوی یافت می شوند و ساختارهایی شبیه به زنجیره تشکیل می دهند.

غدد لنفاوی این توانایی را دارند که مواد خارجی را که به بدن تعلق ندارند، تشخیص دهند. مولکول های آنتی ژن اساس تحریک ایمنی را تشکیل می دهند. آنتی ژن ها و مواد خارجی مختلف که نشان دهنده وجود میکروارگانیسم ها در بدن هستند از طریق عروق لنفاوی به غدد لنفاوی می رسند و توسط سلول های دفاعی شناسایی می شوند. سپس سیستم ایمنی مکانیسم های دفاعی را برای ایجاد پاسخ لازم به این محرک فعال می کند و این میکروارگانیسم ها و مواد خارجی از بین می روند.

غدد لنفاوی در کجا قرار دارند؟

تقریباً 600 غدد لنفاوی در بدن انسان وجود دارد. بنابراین، آنها توزیع گسترده ای را در بدن نشان می دهند:

• پشت سر

• جلو و پشت گوش

• جلو و پشت گردن

• زیر چانه

• در قسمت فوقانی استخوان ترقوه

• زیر بغل

• اطراف آرنج

• در کشاله ران

• دور زانو

در عین حال، غدد لنفاوی در عمق بیشتری در وسط قفسه سینه و در شکم وجود دارد.

چرا غدد لنفاوی متورم می شوند؟

در مورد مونونوکلئوز عفونی ناشی از EBV (ویروس اپشتین بار) یا بیماری های ویروسی مانند آبله مرغان و زونا ناشی از ویروس های خانواده ویروس هرپس، ممکن است باعث بزرگ شدن غدد لنفاوی شوند. در ایدز، بزرگ شدن غدد لنفاوی در سراسر بدن رخ می دهد. به دلیل عفونت گلو ناشی از باکتری به نام استرپتوکوک در دستگاه تنفسی، بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر چانه و ناحیه گردن ممکن است رخ دهد.

بزرگ شدن غدد لنفاوی را می توان در نتیجه لنفوم، سرطان خون و سرطان در سایر اندام های بدن که به غدد لنفاوی گسترش می یابد مشاهده کرد.

بزرگ شدن غدد لنفاوی ممکن است به دلیل بیماری های ذخیره سازی، قرار گرفتن در معرض داروها و مواد سمی مختلف رخ دهد که بیانگر مشکلات مربوط به حفظ کربوهیدرات ها و مواد مغذی ساختار چربی در بدن است.

بزرگ شدن غدد لنفاوی بیشتر در ناحیه سر و گردن قرار دارد. رشدی که در ناحیه سر و گردن ایجاد می شود معمولاً به دلیل عفونت تنفسی ویروسی ایجاد می شود. رشد روی استخوان ترقوه هشداری برای بیماری های بدخیم است. بزرگ شدن غدد لنفاوی در ناحیه قدامی زیر بغل برای سرطان سینه مهم است. یکی از شایع ترین مناطق بزرگ شدن غدد لنفاوی ناحیه اطراف کشاله ران است. غدد لنفاوی واقع در ناحیه اینگوینال به دلیل عفونت های مختلف 2 سانتی متر است. 

هنگامی که تورم در ۲ یا چند غدد لنفاوی واقع در قسمت‌های مختلف بدن رخ می‌دهد، به آن بزرگ شدن غدد لنفاوی (عمومی) می‌گویند. برای بزرگ شدن غدد لنفاوی باید مراقب بود، زیرا با شرایط جدی تری نسبت به بزرگ شدن موضعی در یک ناحیه همراه است.

جدای از محل بزرگ شدن غدد لنفاوی، اندازه، دردناک و حساس بودن یا قوام آنها ممکن است علت اصلی را راهنمایی کند.

اندازه غدد لنفاوی در بزرگسالان که معمولاً 1 سانتی متر است. رشد تا قطر طبیعی در نظر گرفته می شود. در حالی که این مرز به 0.5 سانتی متر در اطراف آرنج کاهش می یابد، در ناحیه کشاله ران 1.5-2 سانتی متر است. قطر غدد لنفاوی طبیعی در نظر گرفته شده در کودکان به طور کلی به عنوان مرتبط با بیماری از نظر غدد لنفاوی پذیرفته شده 2 سانتی متر است. 

قوام غدد لنفاوی بزرگ شده ممکن است لاستیکی باشد که ممکن است نشانه ای از لنفوم باشد. در حالی که رشد ناشی از عفونت از نظر قوام نرم تر است، ساختار سخت غدد لنفاوی بزرگ شده ممکن است نشان دهنده وجود سرطان زمینه ای باشد.

غدد لنفاوی بافت های کپسوله شده ای هستند. در نتیجه رشد آنها، کپسول های آنها کشیده شده و ممکن است درد ایجاد شود. منبع درد معمولا یک فرآیند التهابی است. یافته هایی مانند قرمزی اطراف غده متورم نشانه هایی هستند که از علت اصلی عفونت حمایت می کنند.

اتصال غده لنفاوی بزرگ شده به بافت های اطراف و محدودیت حرکت آن ممکن است به دلیل گسترش سرطان زمینه ای به غدد لنفاوی رخ دهد.

کدام روش های تشخیصی در بزرگ شدن غدد لنفاوی استفاده می شود؟

در طول معاینه فیزیکی، پزشک ویژگی های غده لنفاوی بزرگ شده را ارزیابی می کند. اندازه، قرمزی یا گرمی اطراف بدن، حساسیت، قوام و تحرک ارزیابی می شود.

بررسی کامل خون، رسوب (ESR)، عملکرد کبد و کلیه، و بزرگ شدن غدد لنفاوی که تصور می‌شود توسط یک عامل ویروسی یا باکتریایی ایجاد می‌شود، ممکن است برای روشن شدن بیماری زمینه‌ای، آزمایش‌های آزمایشگاهی میکروارگانیسمی که تصور می‌شود عامل ایجادکننده آن است، درخواست شود.

سونوگرافی می تواند به عنوان اولین روش تصویربرداری برای بررسی غدد لنفاوی بزرگ شده پس از معاینه فیزیکی و تست های آزمایشگاهی انجام شده توسط پزشک مورد استفاده قرار گیرد. رادیوگرافی قفسه سینه را می توان در موارد مشکوک مربوط به بیماری های قفسه سینه انجام داد. توموگرافی کامپیوتری و توموگرافی گسیل پوزیترون (PET/CT) روش های تصویربرداری دیگری هستند که می توانند برای تشخیص توزیع غدد لنفاوی بزرگ شده در بدن استفاده شوند.

در صورت وجود یافته های غیر طبیعی غدد لنفاوی و علائم حمایت کننده از یک بیماری بدخیم، بیوپسی می تواند برای روشن شدن بیماری زمینه ای انجام شود. روش بیوپسی روی غدد لنفاوی به صورت اکسیزیونی انجام می شود. اصطلاح Excisional به معنای برداشتن کامل غده لنفاوی مشکوک با حفظ یکپارچگی آن است و معمولاً بزرگترین غدد لنفاوی برای این روش انتخاب می شود. معاینه میکروسکوپی، پاتولوژیک و بافت شناسی بر روی غده لنفاوی برداشته شده انجام می شود.

بزرگ شدن غدد لنفاوی چگونه درمان می شود؟

بیماری زمینه ای سیر بیماری و مبنای انتخاب درمان در بزرگ شدن غدد لنفاوی را تعیین می کند. رشد ناحیه ای ناشی از عفونت های ویروسی یا باکتریایی ممکن است پس از درمان حمایتی یا مصرف دارو پسرفت کند. به طور کلی، رشد ناحیه ای سیر بهتری نسبت به رشد در سراسر بدن دارد. اگر غدد لنفاوی متورم حساس و دردناک هستند، قرار دادن کمپرس گرم در آن ناحیه ممکن است درد را تسکین دهد. استراحت و مسکن های مورد استفاده با اطلاع پزشک از دیگر گزینه های قابل استفاده برای کنترل علائم می باشد.

غدد لنفاوی متورم به دلیل بیماری های ویروسی معمولاً پس از پایان بیماری به اندازه طبیعی بازگشت می کنند. آنتی بیوتیک ها برای درمان رشد باکتری ها استفاده می شوند.

اگر مشخص شود که بزرگ شدن غدد لنفاوی ناشی از داروهای مورد استفاده است، باید از بخش مربوطه کمک گرفت تا در صورت امکان، جایگزینی برای درمان فعلی ایجاد شود.

در حالی که درمان برای علت زمینه ای بیماری های روماتیسمی ناشی از مشکلات در سیستم ایمنی برنامه ریزی شده است، مداخلات جراحی، شیمی درمانی یا رادیوتراپی را می توان برای درمان بیماری در غدد لنفاوی که به دلیل سرطان بزرگ شده اند اعمال کرد.

از آنجایی که علل بزرگ شدن غدد لنفاوی شناسایی شده در بدن از عفونت های ساده تا سرطان های تهدید کننده زندگی متغیر است، توصیه می شود در صورت مشاهده در اسرع وقت به مراکز درمانی مراجعه شود. اگر علت زمینه‌ای وجود نداشته باشد، بزرگ شدن غدد لنفاوی ادامه یابد یا بیش از 1 ماه به همان اندازه بوده باشد، شرایطی مانند تب همراه، تعریق شبانه و کاهش وزن علائم هشداردهنده‌ای هستند که نیاز به ارجاع به مراکز درمانی دارند.

این مطلب صرفا جهت افزایش اگاهی کاربران گردآوری شده و جنبه درمانی ندارد.