بهترین زمان افتادن دندان شیری کودکان

جوانه های دندان قبل از تولد در زیر لثه در حال رشد هستند و معمولا از سن سه ماهگی به بعد دندان های شیری شروع به درامدن می کنند. ترتیب درآمدن دندان ها در کودکان مختلف متفاوت است و اگر کودکی در 3 ماهگی اولین دندان او رشد کند و کودک دیگری در 1 سالگی رشد کند هر دو مورد کاملا طبیعی است و جای هیچ گونه نگرانی نیست. اما زمان افتادن دندان های اولیه از 6 تا 7 سالگی شروع می شود. ممکن است این دندان ها زودتر از شش سالگی و دیرتر از 7 بیفتند. اگر دندان ها در این مدت زمان نیفتند باید برای بررسی علت به نزد دندانپزشک مراجعه کرد.

ترتیب رشد و افتادن دندان های شیری کودکان

ترتیب افتادن دندان شیری کودکان درست به ترتیب رشد آن هاست. دندان های پیش میانی فک پایین اولین دندان های نوزاد هستند که در سن 4 ماهگی تا هفت ماهگی رشد می کنند. امکان رشد این دندان ها زودتر از 3 ماهگی یا دیرتر از 7 ماهگی هم وجود دارد و ممکن است تا 13 ماهگی هم به تاخیر می افتند. دو دندان میانی در فک پایین یا انسیزور تحتانی اولین دندان هایی هستند که اغلب همزمان با هم رشد میکنند و جزء اولین دندان هایی هستند که می افتند.

سری دوم دندان های پیش میانی فک بالا هستند که در بین 8 تا 12 ماهگی رشد می کنند. لبه ی این دندان ها موج دار است که به مرور صاف می شوند. بعد از دندان های پیشین فک پایین، دندان های فک بالا می افتند.

بعد از دندان های جلویی فک بالا و پایین نوبت به دندان های پیش جانبی فک بالا یا اینسیروزهای جانبی است که در سن 9 تا 13 ماهگی رشد می کنند. در این سن کودک یک ردیف چهارتایی دندان دارد. افتادن این دندان ها هم بعد از دندان های پیش میانی فک بالا است. دندان‌های پیش جانبی فک پایین هم در سن ۱۰ تا ۱۶ ماهگی ظاهر می شوند. با افتادن این دندان ها جا برای دندان های دائمی باز می شود و رشد طبیعی دندان های دائمی شروع می شود.

13تا 19 ماهگی زمان رشد دندان های آسیاب اول فک بالا است این دندان های نسبت به دندان های دائمی سفیدتر و کوچک تر هستند. اما بعد از دندان های جلویی می افتند و مدت طولانی تری در دهان کودک می مانند. تقریبا در سن 16 تا 22 ماهگی هم دندان های نیش فک بالا رشد می کنند و بین دندان های پیش و آسیاب اول را پر می کنند. این دندان ها بعد از دندان های آسیاب می افتند. دندان‌های نیش فک پایین در سن ۱۷ تا ۲۳ ماهگی رشد می کنند و آسیاب دوم فک پایین هم در سن 23 تا 31 ماهگی رشد می کنند و ترتیب افتادن آنها هم به همین روال است.

بیشتر بخوانید:بدون ارتودنسی دندان هایتان را مرتب کنیدبیشتر بخوانید

آخرین دندان هایی که در دهان کودک رشد می کنند و می مانند آسیاب دوم فک بالا است که در سن 25 تا 33 سالگی رشد می کنند. بعد از این سن کودک 20 دندان اولیه دارد. اما شروع افتادن دندان های اولیه بعد از 6 سالگی است پس باید تمام اقدامات لازم برای حفظ و نگهداری و سلامت دندان ها در این سنین انجام شود.

بهترین سن برای افتادن دندان های شیری چه سنی است؟

بهترین سن برای افتادن دندان شیری کودکان 6 تا 12 سالگی است. البته این به این معنی نیست که قبل یا بعد از این زمان غیر طبیعی است و کودک دارای مشکل خاصی است. رفته رفته دندان هایی که اولین بار ظاهر شده اند می افتند و جای خود را به دندان های دائمی می دهند. البته در برخی از کودکان ترتیب خاصی برای افتادن دندان های شیری نیست.

برای کودکانی که دندان های شیری ان ها با تاخیر رشد کرده اند امکان افتادن با تاخیر هم وجود دارد. هیچوقت نباید کودک را با همسالان خود مقایسه کرد و اگر فرزند شما دیرتر از همسن و سالانش دندان هایش بیفتد دلیلی بر وجود مشکل یا بیماری خاصی نیست.

همیشه شاهد هستیم که کودکان در سن 6 تا 7 سالگی دندان های میانی خود را از دست می دهند. با ورود کودک به مدرسه این دندان ها هم می افتند و نوعی یادآور شروع مدرسه هستند. پس از دندان های میانی نوبت به دندان های جانبی است. دندان های جانبی کودک که در مرحله دوم رشد کرده اند حالا در سن 7 تا 8 سالگی شروع به افتادن می کنند.

افتادن دندان های آسیاب زمان خاصی ندارد و ممکن است در سن 9 تا 12 سالگی این اتفاق برای کودک بیفتد. دندان های نیش فک پایین هم در زمان 9 تا 12 سالگی می افتند و آخرین دندان هایی که می افتند نیش فک پایین هستند که در سن 10 تا 12 سالگی می افتند. بعد از 13 سالگی بیشتر کودکان دندان های شیری خود را از دست داده اند و یک مجموعه کامل دندان دائمی دارند. به این معنی که کودک در سن 13 سالگی تقریبا 28 دندان دائمی دارد. اما رشد دندان های عقل بین 17 تا 21 سالگی است و بعد از این سن فرد 32 دندان دائمی دارد.

بیشتر بخوانید:9 روش موثر و قطعی برای سلامت دندان

به تعویق افتادن یک یا دو ماه از زمان افتادن دندان های شیری یک امر کاملا طبیعی است و هیچ گونه نگرانی نخواهد داشت. اما اگر احساس می کنید این روند کمی غیر طبیعی است و رشد و افتادن دندان ها در این برهه زمانی به درستی انجام نمی شود حتما با متخصص دندانپزشکی کودکان مشورت کنید.

روند افتادن دندان شیری کودکان

به تدریج با افزایش سن دندان شیری کودکان شروع به افتادن می کند. این روند بخشی از فرایند رشد کودکان است و برای تمام کودکان اتفاق می افتد. شکل گیری دندان های شیری از زمان جنینی شروع می شود و فرآیند رشد و بیرون آمدن دندان ها از دوران نوزادی شروع می شود. بعد از افتادن دندان های شیری، دندان های دائمی جای آن ها را پر می کند.

شروع افتادن دندان های شیری کودکان از سن 6 سالگی است. اولین دندان هایی که می افتند دو دندان جلویی بالا و پایین هستند. تا سن 12 سالگی باید تمامی دندان های شیری بیفتند و جای خود را به دندان های دائمی بدهند. در برخی از کودکان شروع افتادن دندان های اولیه 8 سالگی است و تا 10 سالگی ادامه پیدا می کند.

اما زمانی که در این سن دندان های اولیه کودک نیفتد باید به تشخیص پزشک از دندان ها عکس گرفته شود و اگر دندان لق شده باشد آن را کشید تا دندان های دائمی به صورت طبیعی رشد کنند و کج در نیایند. با عکس گرفتن از دندان ها به خوبی می توان متوجه وضعیت دندان های شیری شد و فهمید دندان هایی که هنوز نیفتاده از داخل درآمده است یا خیر.

لق شدن و افتادن دندان های شیری به صورت تدریجی انجام می شود. پس اگر دندان کودک شما لق شد اجازه دهید تا دندان خود به خود بیفتد. استفاده از ابزارها و روش های غیر معمول برای کشیدن دندان باعث آسیب به لثه کودک و زخمی شدن آن می شود. در نتیجه برای جلوگیری از اذیت کردن کودک اجازه دهید دندان لق شده تا زمانی که خودش از جا کنده نشده در دهان کودک باقی بماند.

در زیر به صورت خلاصه زمان افتادن دندان های کودک را بر حسب سال بیان می کنیم. این زمان تقریبی است و ممکن است برای یک کودک دیرتر یا زودتر اتفاق بیفتند.

• دندان های پیشین مرکزی (ثنایا) فک پایین: 6 سالگی
• دندان های پیشین مرکزی (ثنایا) فک بالا: 7.5 سالگی
• دندان های پیشین طرفی (ثنایا) فک بالا: 8 سالگی
• دندان های پیشین طرفی (ثنایا) فک پایین: 7 سالگی
• دندان های نیش (انیاب) فک پایین: 9.5 سالگی
• دندان های نیش (انیاب) فک بالا: 11 سالگی
• اولین دندان آسیاب فک بالا:10.5 سالگی
• اولین دندان آسیاب فک پایین: 10 سالگی
• دومین دندان آسیاب فک بالا: 10.5 سالگی
• دومین دندان آسیاب فک پایین: 11 سالگی

آیا تمامی دندان های شیری به طور طبیعی می افتند؟

یکی از دغدغه هایی که احتمالا همه ی والدین درباره افتادن دندان شیری کودکان دارند این است که آیا این روند طبیعی در همه ی کودکان اتفاق می افتد یا خیر؟

در جواب این پرسش باید بگوییم خیر. در برخی موارد شرایطی پیش می آید که دندان شیری در موعد خاص خود نمی افتد و روند رشد دندان دائمی را دچار مشکل میکند. زمانی که دندان اولیه نیفتد جایی برای رشد دندان دائمی وجود ندارد. در چنین شرایطی پزشک به تشخیص خود دندان شیری را می کشد. نیفتادن دندان های شیری بیشتر برای دندان های پیشین فک پایین پیش می آید و پزشک با خارج کردن آن ها فضا برای رشد دندان های دائمی را مهیا می کند.

بیشتر بخوانید:چگونه بهداشت دهان و دندان مانع مرگ می شود؟

بیشتر بخوانید:درمان دندان درد با زردچوبه

وقتی که دندان شیری در زمان خود نیفتد امکان رشد دندان های دائمی در کناره های دندان شیری وجود دارد و این باعث آسیب به لثه و فک می شود. چون دندان دائمی دقیقا باید در جای دندان اولیه در بیاید نه در کناره های آن. اگر مشاهده کردید که کودک شما دارای چنین مشکلی است حتما باید به دندانپزشک مراجعه کنید. چون وجود چنین مشکلی از لق شدن دندان شیری جلوگیری می کند و با فشاری که به سمت بالا وارد می کند باعث جلوگیری از تحلیل ریشه دندان می شود.

اگر پزشک تشخیص دهد که دندان دائمی شروع به رشد کرده است اما خبری از لق شدن و افتادن دندان شیری نیست ناچارا پزشک دندان شیری را می کشد.

آیا افتادن دندان شیری با درد و خونریزی همراه است؟

روند افتادن دندان شیری کودکان ممکن است چند ماه طول بکشد. در ابتدای لق شدن کودک اصلا متوجه چنین اتفاقی نمی شود و به راحتی می تواند غذاهای مختلف را بخورد. تا زمانی که ضربه ناگهانی به دندان وارد نشود لق شدن یک الی دو ماه و شاید هم بیشتر طول می کشد. رفته رفته با سست شدن ریشه دندان ممکن است کودک در خوردن برخی از مواد غذایی دچار مشکل شود و درد و ناراحتی را تجربه کند. زمانی که ریشه دندان کاملا تحلیل رفت درد کودک هم تا حدودی بیشتر می شود و در ناحیه لثه هم احساس ناراحتی می کند. التهاب لثه به دلیل لق شدن و افتادن دندان ها یک امر طبیعی است که با رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند از شدت آن کم کرد.

معمولا دندان هایی که به طور طبیعی لق می شوند و می افتند درد و خونریزی بسیار زیادی ندارند و بیشتر کودکان این درد را تحمل می کنند. اما خونریزی زیاد و درد زمانی اتفاق می افتد که کودک در اثر افتادن یا تصادف و یا اتفاقاتی از این قبیل دندان شیری خود را از دست بدهد. برای قطع خونریزی و کاهش درد می توانید محل دندان افتاده را با پانسمان فشار دهید.

دلایل رایج دیر افتادن دندان شیری کودکان

نظارت بر روند افتادن دندان شیری کودکان یک امر مهم و الزامی است. همانطور که مراقبت از این دندان ها مهم است توجه به زمان افتادن آن ها هم اهمیت بالایی دارد. چون افتادن دیر هنگام دندان ها می تواند نشانه یک مشکل باشد. گاها کودکانی که دندان های شیری آن ها به موقع نیفتاده اند دندان های دائمی آنها رشد نامناسبی داشته اند و در نوجوانی و جوانی نیاز به درمان های ترمیمی مانند ارتودنسی پیدا کرده اند. در زیر به برخی از علت های رایج دیر افتادن دندان شیری اشاره می کنیم:

در بیشتر موارد علت دیر افتادن دندان شیری تاخیر در شکل گرفتن دندان دائمی است. زمانی که دندان های دائمی کودک در زیر لثه شکل نگرفته باشند در نتیجه فشاری به لثه برای لق شدن و افتادن دندان های شیری وارد نمی شود و این دندان ها در مدت زمان طبیعی خود نمی افتند.

به هم فشردگی و نامنظمی دندان های یکی دیگر از علت های اصلی دیر افتادن دندان های اولیه است. اگر کودک دارای چنین مشکلی باشد باید برای رفع آن به دندانپزشک مراجعه شود تا به نوبت دندان های شیری کشیده شود.

تغذیه نامناسب و کمبود برخی از ویتامین ها می تواند روند رشد طبیعی و افتادن دندان ها را با مشکل مواجه کند.

اگر کودک دارای دندان های دائمی اضافه باشد ممکن است در افتادن دندان شیری اختلال ایجاد شود که برای رفع این مشکل هم حتما باید به دندانپزشک مراجعه کرد. تا دندان اضافی را خارج کند و در صورت لزوم از ارتودنسی استفاده نماید.

اگر استخوان فک به اندازه کافی رشد نکرده باشد و بزرگ نشده باشد احتمال اختلال در افتادن دندان اولیه و رشد دندان شیری وجود دارد.

انحراف و کج بودن مسیر رویش دندان های دائمی دلیل دیگری است که باعث دیر افتادن دندان شیری کودکان می شود. وجود این مشکل باعث می شود که ریشه دندان شیری تحلیل نرود و در جای خود باقی بماند.

بیشتر بخوانید:درمان سه سوته دندان درد

بیشتر بخوانید:روش های معجزه‌ آسا برای سفیدکردن دندان ها

عوامل هورمونی و عدم وجود دندان های دائمی به صورت مادرزادی دلایل دیگری هستند که باعث تاخیر در افتادن دندان های شیری می شوند.

وجود برخی از بیماری ها مانند دیسپلازی کلیدوکرانیال، سندرم داون، اسکلروستئوز، کم کاری غده تیروئید، سندرم گاردنر، کم کاری غده هیپوفیز و نرمی استخوان مقاوم به ویتامین D باعث می شود که دندان های اولیه در زمان طبیعی خود نیفتند و یا اصلا نیفتند. در چنین شرایطی پزشک به ترتیب دندان ها را می کشد.

چه عواملی باعث می شود دندان های شیری زودتر از موعد طبیعی خود بیفتند؟

همانطور که می دانید افتادن زودهنگام دندان شیری کودکان باعث اختلال در رشد دندان های دائمی می شود. معمولا زمانی که دندان کودک زودتر از موعد طبیعی خود می افتد والدین توجهی به این موضوع نمی کنند و ممکن است مرحله تشخیص علت زود افتادن دندان به درازا بکشد. به طور مثال در برخی موارد کودک به دلیل ابتلا به یک بیماری دچار التهاب و عفونت لثه می شود و همین عامل باعث می شود که دندان ها اولیه لق شوند و بیفتند. در ادامه به چند مورد از علت های اصلی افتادن زودهنگام دندان شیری اشاره می کنیم.

صدمه یا ضربه فیزیکی به دندان شیری: جنب و جوش بالا در کودکان احتمال آسیب به دندان های شیری را بیشتر میکند. گاها کودک حین بازی می افتد و یا ضربه ای به دندان ها وارد می شود و یا امکان دارد کودک دچار سانحه تصادف شود و دندان های شیری خود را از دست بدهد.

پوسیدگی دندان: یک از دلایل عمده ی افتادن زودهنگام دندان های اولیه عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و پوسیدگی زودهنگام دندان ها است. پوسیدگی های وسیع باعث می شود که دندان تحلیل برود و یا بیفتد و یا اینکه پزشک ناچار شود آن را بکشد.

ابتلا به برخی از بیماری ها: جدای از عفونت و التهاب لثه یک سری از بیماری ها هستند که دلایل عمده ای برای زود افتادن دندان شیری به حساب می آیند. این بیماری ها شامل دیسپلازی فیبروز، نرمی استخوان مقاوم به ویتامین D، هیستیوسیتوز، دیابت جوانی، هیپوفسفاتازی، نوتروپنی چرخه‌ای، سندرم چدیاک ـ هیگاشی هستند.

مصرف بیش از حد تنقلات: کودکان عاشق مصرف شیرینی و شکلات هستند و همین مساله باعث پوسیدگی زود هنگام دندان ها و افتادن آن ها می شود. پس تا می توانید مصرف شیرین و شکلات و تنقلات را در کودکان کاهش دهید.

آیا دیر افتادن و زود افتادن دندان های شیری نیازی به مراجعه به دندانپزشک دارد؟

رشد دندان شیری کودکان تا سن 2.5 سالگی طبیعی است و افتادن آن ها بعد از 6 سالگی هم یک امر طبیعی است. اگر شما احساس می کنید که کودکتان دچار پوسیدگی زیاد شده است و دندان ها زودتر از موعد مقرر می افتند بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید تا دندان های کودک مورد بررسی قرار بگیرد.

گاها پزشک تشخیص می دهد که دندان شیری به صورت طولانی مدت در دهان بماند پس در چنین شرایطی هیچوقت شما اقدام به کشیدن دندان نکنید. چون امکان نبودن دندان دائمی در جای این دندان وجود دارد.

بیشتر بخوانید: چه چیزی برای دندان درد خوب است؟ (روش‌های خانگی و تضمینی)

بیشتر بخوانید:6 عادت ساده که دندان های شما را 100 درصد خراب می کند!

بیشتر بخوانید:سفید کردن دندان ها با جوش شیرین و لیمو / انجام ندهید!