اسناد خزانه اسلامی چیست و تاریخ سر رسید آن چه زمانی است؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایونا، یکی از راهکارهایی که تعویق دولت ها برای به تعویق انداختن بدهی های خود مورد استفاده قرار می دهند انتشار اسنادی تحت عنوان اوراق یا اسناد خزانه است. این اسناد به نوعی در زمره اوراق بهادار قرار می گیرند و نشان دهنده تعهد دولت برای پرداخت بدهی ها هستند. در واقع معنای این اوراق به نوعی آن است که دولت در آینده این بدهی ها را به شکل بدون سود پرداخت خواهد کرد و از این شیوه کمک گرفته تا بخشی از کسری بودجه خود را جبران کند.

اوراق خزانه را اصلی ترین بازار پولی برای اعمال سیاست های پولی شمرده اند.

اوراق خزانه اسلامی چیست؟

 اوراق خزانه اسلامی که به اختصار از آن با عنوان "اخزا" یاد می کنند، نوعی ابزار مالی محسوب می شود که سرمایه‌گذاران زیادی را برای سرمایه‌گذاری ترغیب می‌کند چراکه جذابیت‌هایی مانند بازدهی به نسبت مناسب دارند.

در واقع اخزا عنوان و راهکاری است که دولت برای تصفیه بدهی های خود بابت طرح های تملک دارایی های سرمایه ای در نظر گرفته و  این اوراق را با قیمت و سررسید مشخص به طلبکاران غیر دولتی خود می دهد. 

در واقع اخزا یک ابزار مالی براساس بدهی محسوب می شود که دولت آن را به جای دارایی های سرمایه ای خود به طلبکاران غیر دولتی می دهد تا به شکل موقت این بدهی ها را جبران کند.

اوراق خزانه اسلامی دارای یک سررسید مشخص و یک قیمت اسمی هستند که از قیمت واقعی آنها کمتر است. در دنیا نیز معمولا قیمت این اسناد از قیمت واقعی آنها کمتر است.

چطور می توان اوراق خزانه را تبدیل به پول کرد؟

حال این سئوال پیش می آید که آیا فردی که چنین اوراقی را در دست دارد محکوم به انتظار است و باید تا زمان سر رسید این اوراق دست نگه دارد؟ پاسخ این سئوال منفی است و برای دسترسی به رقم حاصل از این اسناد شما می توانید اوراق خود را به فروش رسانید. محل در نظر گرفته شده برای فروش اوراق خزانه نیز بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس در نظر گرفته شده است.

زمان سر رسید اخزا چند ماهه است؟

سئوال دیگری که در زمینه اوراق خزانه مطرح است آنکه چه مدت باید برای نقد شدن آنها انتظار کشید؟ در پاسخ به این سئوال باید گفت که در اکثر مواقع این اسناد سررسیدی کمتر از یک سال دارند و اغلب به صورت چهار، سیزده، بیست و شش و پنجاه و دو هفته ای صادر می شوند.

همان طور که اشاره شد به منظور رعایت اصول دینی برای این اوراق سودی هم در نظر گرفته نمی شود و صاحبان این سهام تنها از طریق سودی که زمان فروش آنها حاصل می شود می توانند منفعت مالی به دست آورند.

این موارد را می توان از جمله تفاوت های اخزا با سایر اوراق بهادار در نظر گرفت.

ریسک اخزا

اما این نگرانی نیز ممکن است برای دارندگان این اوراق ایجاد شود که چه تضمینی وجود دارد در سررسید مقرر دولت بدهی آنها را پرداخت کند؟ در این زمینه باید گفت که اوراق خزانه به نوعی بدون ریسک محسوب می شوند چراکه برای رفع نگرانی دارندگان این اوراق دولت برای آنها اولویتی هم ردیف با حقوق و مزایای کارکنان خود در نظر گرفته است. بدین ترتیب خزانه داری کل متعهد به پرداخت این ارقام در سررسید مقرر است و این تعهدنامه تنها اسمی هم نبوده و به امضای وزیر اقتصاد می رسد بنابراین می توان گفت این اوراق از نظر وصول بدون ریسک هستند.

فروش اخزا به چه صورت است؟

اما اگر شما هم از افرادی باشید که علاقمند به خرید این دسته از اوراق باشید، باید بدانید که وزارت اقتصاد این اسناد را از محل بودجه ای که به آن اختصاص داده شده منتشر می کند و دستگاه های ذی ربط لیستی از پیمانکاران طلبکار را به دولت می دهند. پس از بررسی های لازم و احراز هویت لیست این پیمانکاران به فرابورس اعلام می شود و ظرف مدت 10 روز اوراق مربوطه به نام آنها ثبت شده و دارندگان این اوراق می توانند تا سررسید آنها صبر کرده یا آن را در فرابورس به فروش گذارند.