میدانیم که اتریوم یکی از پیشروترین بلاکچینهای موجود است و در کنار افزایش محبوبیت چشمگیری که داشته، چالشهای جدیدی را هم سر راه کاربران قرار داده است. یکی از مهمترین این چالشها، نوسانات شدید کارمزد تراکنشها یا همان گس فی (Gass Fee) است. این نوسانات نه تنها بر هزینه بلکه بر سرعت انجام تراکنشها هم تاثیرگذار میگذارند. راه چاره چیست؟ اینکه برای خرید اتریوم، صرافیهایی مثل همتاپی را انتخاب کنید تا کارمزد کمتری بپردازید. اما خوب است با ماهیت کارمزد اتریوم و میزان آن در شبکههای مختلف هم آشنا شوید.
ما در این مقاله با معرفی دقیقی از گس فی، بهبود آن بعد از هاردفورک لندن و بررسی کارمزد انتقال اتریوم در شبکههای بایننس و ترون شما را با مکانیزم کارمزدهای اتریوم آشنا میکنیم تا بتوانید تصمیمات آگاهانهتری برای سرمایهگذاری در شبکه اتریوم اتخاذ کنید.
کارمزد اتریوم یا گس فی (Gas Fee) چیست؟
کار ماینرها در شبکه اتریوم سختتر از شبکه بیت کوین است. ماینکردن یا استخراج اتریوم به واسطه استفاده از قراردادهای هوشمند نیاز به حل محاسبات پیچیدهتری دارد. همانطور که حدس میزنید، ماینرها برای اینکه سراغ حلکردن این مسائل پیچیده بروند نیاز به محرک دارند!
توسعهدهندگان اتریوم برای ایجاد انگیزه و تشویق ماینرها در استفاده از این شبکه، مکانیزم گس فی (Gass Fee) را طراحی کردهاند.
هاردفورک لندن (EIP-1559) و بهبود گس فی
گس فی بهجز پاداشی برای ماینرها، هدف متعادلسازی ترافیک شبکه و یکپارچگی بیشتر در سرعت انجام تراکنشها در شبکه اتریوم را هم دنبال میکند.
دربهروزرسانی هاردفورک لندن تغییراتی در مکانیزم گس فی انجام شد. چرا که قبل از آن میزان کارمزد یا گس فی هر تراکنش به پیشنهاد کاربران تعیین میشد و ماینرها از بین پیشنهادات، آنهایی که گس فی بیشتری داشتند را در اولویت قرار میدادند. این کار باعث ایجاد نوسانات نسبتا شدیدی در شبکه میشد و سیستم را به یک حراجی برای بلاکهای جدید تبدیل کرده بود. در نتیجه کاربران برای انجام تراکنش خود گاها مجبور به پرداخت هزینه زیادی بودند.
از طرفی نوسانات گس فی بهقدری زیاد بود که کاربران قدرت تشخیص میزان گس فی تراکنش خود را نداشتند و این پیشبینیناپذیری به یک چالش جدی تبدیل شده بود.
حالا سوال اصلی اینجاست که هارد فورک لندن و بهروزرسانی EIP-1559 چه راهکاری برای این چالشها ارائه داد و چه تاثیری در بهبود گس فی داشت؟
در سیستم جدید، یک کارمزد پایه برای بلاکها در نظر گرفته شد و کاربران میتوانند در صورت تمایل علاوه بر پرداخت کارمزد پایه، یک انعام اختیاری به ماینرها پرداخت کنند. با حل این چالش، نوسانات گس فی تا حد زیادی کاهش یافت، هزینههای انجام تراکنشها نسبتا کمتر شد و سوزاندن بخشی از کارمزدها به کاهش تورم بلاک چین اتریوم کمک کرد.
کارمزد اتریوم چقدر است؟
پیچیدگی تراکنش و شلوغی شبکه اتریوم دو فاکتور خیلی تاثیرگذار در میزان کارمزد اتریوم هستند. البته تاثیر عوامل دیگری مثل معامله در شبکههای لایه دوم را هم نمیتوان نادیده گرفت. باوجوداین، اگر میزان کارمزد اتریوم در زمان نگارش این مقاله (۱۱شهریور۱۴۰۳) را میخواهید، در گزارش Ycharts اینگونه آمده است:
«متوسط کارمزد تراکنش اتریوم در حال حاضر 0.5053 بوده که این مقدار نسبت به دیروز کاهش یافته و از 0.5054 به 0.5053 رسیده است. همچنین، نسبت به یک سال پیش نیز کاهش قابل توجهی داشته و از 0.8526 به 0.5053 رسیده است. این تغییرات به ترتیب -0.02% و -40.73% را نشان میدهند.»
کارمزد اتریوم در شبکه انتقال بایننس
همانطور که می دانید، برای خرید و فروش اتریوم در صرافی binance باید کارمزد پرداخت کنید. نحوه محاسبه آن را در ادامه بخوانید:
اول از همه این را در نظر داشته باشید که کارمزدها همیشه با همان داراییای که دریافت میکنید، پرداخت میشوند. به عنوان مثال، اگر ETH/USDC را بخرید، باید کارمزدش را به صورت ETH بدهید و اگر آن را بفروشید، باید کارمزدش به صورت USDC بپردازید.
برای درک بهتر نحوه محاسبه کارمزد اتریوم در شبکه بایننس یک کاربر معمولی با نرخ کارمزد 0.1% را در نظر بگیرید که یک سفارش برای خرید 10 ETH به قیمت 3452.55 USDC برای هر واحد ثبت میکند. میزان کارمزد این تراکنش به شرح زیر محاسبه میشود.
کارمزد = 10 ETH (مقدار دارایی دریافتی) * 0.1% (نرخ کارمزد) = 0.01 ETH
پس از آن، شما یک سفارش برای فروش 10 ETH به قیمت 3452.55 USDC برای هر واحد قرار میدهید:
کارمزد = (10 ETH * 3452.55 USDC) * 0.1% = 34.5255 USDC
کارمزد اتریوم در شبکه انتقال ترون
شبکه ترون از بلاکچینهایی است که کارمزد تراکنشها در آن نسبتا پایین است. دو فاکتور پهنای باند و انرژی، شاخصههای تاثیرگذار در این شبکه هستند و نوعی امتیاز به حساب میآیند در واقع اندازه بایت تراکنش با پهنای باند سنجیده می شود پس ناگفته پیداست که هر گره برای انتقال دارایی در شبکه به پهنای باند نیاز دارد. در یک شبانهروز هر آدرس ترون فعال به طور رایگان 1500 واحد پهنای باند دریافت می کند.
انرژی فاکتور بعدی برای سنجش میزان محاسبات مورد نیاز ماشین مجازی ترون (TVM) است که برای انجام عملیات خاصی استفاده می شود. در واقع هزینه قراردادهای هوشمند با استفاده از واحدهای انرژی محاسبه می شود.
بر خلاف پهنای باند، انرژی فقط از طریق سهامگذاری (Stake) توکن ترون (TRX) قابل دستیابی است و به صورت رایگان ارائه نمی شود.
شبکه ترون دارای محدودیتی روزانه برای منابعیست که به صورت آنلاین قابل دسترسی هستند. به عنوان مثال، کل پهنای باند ثابت روزانه روی 43,200,000,000,000 واحد تنظیم شده است. یعنی تعداد واحدهایی که میتوان از مقدار خاصی از توکن ترون (TRX) به دست آورد، ثابت نیست و با یک فرمول قابل محاسبه است.
همین قوانین برای واحد انرژی هم صدق می کنند. قیمت فعلی هر واحد انرژی 280sun است که بسته به پیچیدگی قرارداد هوشمند، میتواند نوسان داشته باشد.
جالب است بدانید که هنگام انجام تراکنش، اگر انرژی کافی در حساب برای پوشش هزینه وجود نداشته باشد، TRX باید برای پرداخت انرژی سوزانده شوند. حداکثر انرژی قابل دسترس برای کل شبکه 90,000,000,000 در روز است.
کارمزد اتریوم در شبکه انتقال ترون هم از مسیری که توضیح داده شد، محاسبه میشود. خوب است بدانید که در حال حاضر کارمزد انتقال اتریوم در شبکه ترون حدود 13.4 ترون (تقریبا ۲ دلار) است.
عوامل تاثیرگذار در میزان کارمزد اتریوم
همانطور که اشاره کردیم میزان تراکنش اتریوم یا گس فی مقدار هزینهایست که هر گره یا کاربر در شبکه برای انجام تراکنشها و استفاده از قراردادهای هوشمند باید آن را پرداخت کند. این هزینه با واحد گیگاوی (gwei) اندازه گیری می شود و تنها با توکن اصلی اتریوم، یعنی اتر (ETH) قابل پرداخت است.
از آنجا که شبکه اتریوم برای عملکرد، نیاز به منابع محاسباتی دارد؛ افرادی که در این شبکه مشارکت می کنند می توانند با ارائه منابع خود و استیککردن ETH (قراردادن ETH به عنوان وثیقه) در پردازش تراکنشها کمک کنند و در قبالش کارمزد دریافت کنند.
سوالی که قرار است در این قسمت مقاله پاسخش را بخوانید این است: چه فاکتورهایی در میزان کارمزد تبدیل اتریوم در شبکههای مختلف تاثیرگذار هستند؟
- پیچیدگی تراکنش: هرچه تراکنشها پیچیده تر باشد، میزان کارمزد انتقال (گس فی) آنها هم بیشتر میشود.
- هزینه پایه: حداقل هزینه ای که یک تراکنش باید پرداخت کند تا پردازش شود را هزینه پایه میگویند که مقدارش در میزان کارمزد تراکنش تاثیر دارد.
- درخواست تسریع تراکنش: اگر بخواهید تراکنش شما زودتر انجام شود مجبور میشوید کارمزد بیشتری برای انجامش بپردازید.
کلام آخر
وقتی در بلاکچینها تعداد تراکنشهایی که منتظر تایید و انجام هستند، بالاست یا اصطلاحا تقاضا زیاد است، زمان انجام تراکنش طولانی شده و ممکن است کاربر ساعتها برای تایید تراکنش خود مجبور به انتظار باشد. از طرفی در صورتی که بخواهند سرعت انجام تراکنش خود را بالا ببرند، باید کارمزدهای بیشتری به ماینرها بپردازند. نکته اینجاست که هزینه انتقال یا کارمزد در شبکه اتریوم در کیف پولهای مختلف ارز دیجیتال تقریبا باهم یکیست چیزی که باعث نوسان در این هزینه میشود، همین شلوغی شبکه و نامتعادلبودن عرضه و تقاضاست.