واردات گوشت قرمز در چه مرحله است؟

واردات گوشت قرمز و مرغ برای تنظیم بازار در ایران از دهه ۱۳۷۰ آغاز شد. این سیاست برای کنترل قیمت‌ها و تأمین نیاز داخلی در دوره‌هایی که تولید داخلی پاسخگوی تقاضا نبود، به‌ویژه در ماه‌های پرمصرف مانند ایام نوروز و ماه رمضان، به اجرا درآمد. اما اوج واردات گوشت قرمز و مرغ به دهه ۱۳۸۰ و ۱۳۹۰ برمی‌گردد، زمانی که دولت برای مقابله با نوسانات قیمت، ارز ترجیحی اختصاص داد و واردات گسترده‌ای انجام شد. در سال‌های اخیر نیز با افزایش قیمت‌ها، دولت همچنان برای تنظیم بازار در مقاطعی اقدام به واردات کرده است، اما به گفته وزیر جهاد کشاورزی تنها ۲۰ درصد نیاز داخل از گوشت‌های وارداتی تامین می‌شود.

واردات گوشت قرمز و مرغ به ایران از کشورهای مختلفی صورت گرفته است. در سال‌های اخیر، کشورهای روسیه، گرجستان، قزاقستان، استرالیا، اروگوئه و نیوزلند از جمله مبادی واردات گوشت قرمز به ایران بوده‌اند. البته که واردات از برخی کشتارگاه‌های هند و پاکستان نیز مجاز اعلام شده است.  در سال‌های گذشته، کشورهای برزیل، اروگوئه، استرالیا، مغولستان، قرقیزستان و هند نیز از جمله تأمین‌کنندگان گوشت قرمز و مرغ برای ایران بوده‌اند. همچنین، واردات گوشت گرم گوسفندی از کشورهای استرالیا، روسیه، ارمنستان، گرجستان، مغولستان، قزاقستان، رومانی، کنیا و آفریقای جنوبی صورت می‌گیرد که در این بین، کنیا و آفریقای جنوبی از بالاترین پروتکل‌های بهداشتی برخوردار هستند و گوشت آنها از کیفیت مطلوبی برخوردار است. علاوه بر این، گوشت منجمد گوساله از برزیل و پاکستان و گوشت منجمد گوسفندی از استرالیا و مغولستان به ایران وارد می‌شود.

روزهای پایانی سال بود که بحث واردات گوشت قرمز از پاکستان مطرح شد. درست است که در گذشته از این کشور واردات صورت می‌گرفت، اما میزان آن کمتر بود و در حال حاضر این موضوع مطرح شده تا واردات از پاکستان به دلیل نزدیک بودن و کاهش هزینه‌های حمل و نقل و اسلامی بودن این کشور و داشتن فرهنگ مشترک با ایران از جمله کنترل مسائل بهداشتی، دامپزشکی و ... صورت گیرد.

در حالی که این سیاست برای تنظیم بازار داخلی و با قیمت مناسب در اختیار مردم قرار گرفتن کالاها به کار گرفته شد، اما برخی از کارشناسان معتقدند که وابستگی بیش از حد به واردات می‌تواند به تولید داخلی آسیب بزند. آنها بر این باورند که واردات بی‌رویه می‌تواند باعث کاهش انگیزه و رقابت در تولید داخلی شود و مشکلاتی نظیر ورشکستگی دامداران و مرغداران داخلی ایجاد کند. این گروه از کارشناسان تأکید دارند که باید بیشتر به تقویت تولید داخلی پرداخته شود تا کشور از نظر تولید گوشت و مرغ به خودکفایی برسد و نیازی به واردات نداشته باشد.

اما نقطه مقابل این نظرات نیز وجود دارد.  مسعود رسولی- دبیر انجمن صنعت گوشت و مواد پروتئینی کشور - می‌گوید: واقعیت این است که دولت همیشه نمی‌تواند صددرصد نیازهای کشور در حوزه گوشت قرمز را تأمین کند. از طرفی، همیشه دولت برای تنظیم بازار، تلاش می‌کند تا گوشت ارزان‌تری را با استفاده از روش‌هایی مانند تأمین ارز وارد کشور کند تا بازار را کنترل کند. البته این مساله در همه جای دنیا اتفاق می‌افتد و به عنوان مثال در بسیاری از کشورها، برخی از کالاهای اساسی ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزان‌تر از بازار در اختیار برخی از اقشار جامعه قرار می‌گیرد. این کار هم به دو دلیل انجام می‌شود؛ یکی اینکه اقشار خاصی از جامعه بتوانند کالاهای اساسی را با قیمت مناسب‌تر از عرف بازار تهیه کنند و دوم اینکه بازار تنظیم شود، به همین دلیل نیز واردات این کالا در حد کنترل شده چه بسا می‌تواند کمک کننده باشد.