ماهیت "خاموش" پوکی استخوان و شیوع بالای عدم تشخیص آن در سالمندان ، اهمیت حیاتی غربالگری فعال بر اساس معیارهای سنی و عوامل خطر تثبیت شده را نشان می‌دهد.
به گزارش خبرنگار سلامت ایونا، ماهیت "خاموش" پوکی استخوان و شیوع بالای عدم تشخیص آن در سالمندان ، اهمیت حیاتی غربالگری فعال بر اساس معیارهای سنی و عوامل خطر تثبیت شده را نشان می‌دهد. اتکا به وقوع یک شکستگی بالقوه ویرانگر برای تشخیص، رویکردی ناکافی و پرخطر است و پیروی از دستورالعمل‌های غربالگری برای پیشگیری اولیه و ثانویه ضروری است.
مدیریت آرتروز در سالمندان بالای ۷۰ سال نیازمند یک رویکرد چندوجهی و بیمار-محور است که بر کاهش درد، بهبود عملکرد و حفظ کیفیت زندگی تمرکز دارد. دستورالعمل‌های بین‌المللی بر اهمیت مداخلات غیردارویی به عنوان پایه اصلی درمان تأکید دارند و درمان‌های دارویی و جراحی به عنوان گزینه‌های کمکی یا برای موارد مقاوم در نظر گرفته می‌شوند.
این مداخلات باید به همه بیماران مبتلا به آرتروز علامت‌دار ارائه شوند و در طول دوره بیماری ادامه یابند.
آموزش بیمار: آموزش، یک جزء حیاتی و قویاً توصیه شده در مدیریت آرتروز است.این آموزش باید مستمر، بیمار-محور و شامل اطلاعاتی در مورد ماهیت بیماری، گزینه‌های درمانی موجود، اهمیت و نحوه انجام ورزش‌درمانی، اصول ارگونومی، تنظیم سرعت فعالیت‌ها (Pacing) و استفاده از وسایل کمکی باشد. پرداختن به باورهای غلط بیمار (مانند اینکه درد همیشه به معنای آسیب بیشتر است ) و تقویت توانایی خودمدیریتی از اهداف کلیدی آموزش است.
ورزش: ورزش به عنوان یک درمان اصلی و خط اول برای آرتروز در تمام دستورالعمل‌های معتبر بین‌المللی شناخته می‌شود.ورزش منظم می‌تواند درد و سفتی مفاصل را کاهش دهد و انعطاف‌پذیری، قدرت عضلانی و استقامت را افزایش دهد.
انواع توصیه شده: تمرینات تقویتی عضلات اطراف مفصل، تمرینات هوازی (مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، ورزش در آب) و تای چی به شدت توصیه می‌شوند.ورزش‌های کم‌برخورد ارجح هستند.برنامه‌های ورزشی باید متناسب با شرایط فردی بیمار (ترجیحات، توانایی‌ها، امکانات موجود) طراحی شده و به تدریج شدت، مدت و تکرار آنها افزایش یابد (اصل اضافه بار پیشرونده).
ورزش‌های ذهن-بدن مانند تای چی و یوگای ملایم نه تنها درد و عملکرد را بهبود می‌بخشند، بلکه ممکن است بر بهبود خلق، کاهش اضطراب و ترس از افتادن نیز مؤثر باشند.تمرینات تعادلی نیز برای بهبود تحرک و کاهش خطر سقوط مهم هستند.اثربخشی پیاده‌روی ممکن است به شدت آرتروز بستگی داشته باشد؛ در موارد خفیف تا متوسط مفیدتر به نظر می‌رسد و انجام آن در دوره‌های کوتاه‌تر ممکن است بهتر از پیاده‌روی طولانی و مداوم باشد. مطالعات نشان داده‌اند که تمرینات تقویتی تأثیر متوسطی بر کاهش درد و بهبود عملکرد در سالمندان مبتلا به آرتروز دارند.
ملاحظات: شروع ورزش باید آهسته باشد و در صورت بروز درد جدید مفصلی، باید متوقف شود.بیماران باید در مورد نوسانات طبیعی علائم مرتبط با ورزش آگاه شوند.ترس از فعالیت می‌تواند مانعی برای پاسخ به درمان باشد.
مدیریت وزن: کاهش وزن برای افراد دارای اضافه وزن (BMI ≥ ۲۵) یا چاق (BMI ≥ ۳۰) که مبتلا به آرتروز لگن یا زانو هستند، قویاً توصیه می‌شود. کاهش وزن استرس مکانیکی روی مفاصل تحمل‌کننده وزن را کاهش می‌دهد ، درد را کم می‌کند ، از آسیب بیشتر جلوگیری کرده و تحرک را بهبود می‌بخشد.هدف اولیه باید کاهش حداقل ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن باشد.ترکیب رژیم غذایی و ورزش مؤثرترین راهبرد است.
فیزیوتراپی (PT): فیزیوتراپی می‌تواند نقش مهمی در مدیریت آرتروز ایفا کند.فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند برنامه‌های ورزشی مناسب را طراحی و آموزش دهند، از تکنیک‌های درمان دستی (Manual Therapy) مانند تحرک مفصلی (Mobilization) استفاده کنند و در مورد استفاده از عوامل فیزیکی و وسایل کمکی مشاوره دهند. ترکیب ورزش درمانی با تحرک مفصلی ممکن است مؤثرتر از ورزش به تنهایی باشد.
تأکید قوی دستورالعمل‌های متعدد بر مداخلات غیردارویی اصلی (آموزش، ورزش، کنترل وزن) به عنوان درمان خط اول و مستمر، نشان‌دهنده یک تغییر پارادایم به سمت توانمندسازی بیمار و اصلاح سبک زندگی به عنوان اساس مراقبت از آرتروز است، نه اتکای صرف به درمان‌های منفعل یا داروها. این رویکرد خطرات مرتبط با داروها و جراحی را به حداقل می‌رساند که به ویژه در جمعیت سالمند اهمیت دارد و با مدل مدیریت بیماری‌های مزمن که بر خودکارآمدی تأکید دارد، همسو است.
این روش‌ها می‌توانند به عنوان مکمل درمان‌های اصلی به کار روند:
ارتزها/وسایل کمکی:
ارتزهای دست: استفاده از ارتز برای آرتروز مفصل کارپومتاکارپال (CMC) شست قویاً و برای سایر مفاصل دست به صورت مشروط توصیه می‌شود. این ارتزها باعث تسکین علائم و بهبود عملکرد می‌شوند.
زانوبندها/آستین‌های زانو: ممکن است حمایت ایجاد کنند ، اما شواهد در مورد اثربخشی آنها متفاوت است.
کفی‌های طبی/کفش مناسب: کفی‌های لبه‌دار خارجی (Lateral-wedged insoles) برای آرتروز قسمت داخلی زانو توصیه می‌شوند ؛ ممکن است مصرف مسکن‌ها را کاهش دهند اما تأثیر محدودی بر درد یا عملکرد دارند. انتخاب کفش مناسب (صاف، انعطاف‌پذیر، پاشنه کوتاه) ممکن است بار مفصلی را کاهش دهد.
وسایل کمکی راه رفتن: عصا یا واکر می‌توانند بار را از روی مفصل آسیب‌دیده بردارند.
گرما و سرما: هر دو می‌توانند درد و تورم مفصل را تسکین دهند. گرما (به ویژه گرمای مرطوب) به شل شدن عضلات و کاهش درد کمک می‌کند. سرما می‌تواند دردهای عضلانی پس از ورزش و اسپاسم را کاهش دهد.
تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS):* ممکن است به تسکین درد کمک کند، به خصوص زمانی که درمان دارویی مؤثر نباشد.ترکیب TENS با ورزش باعث بهبود درد و فعال‌سازی عضله چهارسر شده است.
تحریک الکتریکی عصبی-عضلانی (NMES):* شواهد در مورد اثربخشی آن در آرتروز زانو متناقض است و ممکن است قدرت عضلانی را بهبود نبخشد.
میدان الکترومغناطیسی پالسی (PEMF):* ممکن است عملکرد روزانه را بهبود بخشد، اما مزایای آن مشابه فیزیوتراپی است.
لیزر درمانی سطح پایین (LLLT):* ترکیب LLLT با ورزش ممکن است درد را کاهش داده و تحرک را بهبود بخشد.
درمان دستی/ماساژ: ماساژ ممکن است در کوتاه‌مدت باعث بهبود درد و عملکرد شود.تحرک مفصلی همراه با ورزش نیز می‌تواند مفید باشد.
طب سوزنی: شواهدی مبنی بر اثربخشی آن در سالمندان وجود دارد.
داروها باید به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع و در کنار مداخلات غیردارویی استفاده شوند. انتخاب دارو باید بر اساس شدت علائم، مفاصل درگیر، بیماری‌های همراه بیمار، خطر عوارض جانبی و ترجیحات بیمار صورت گیرد.
اصول راهنما: از کمترین دوز مؤثر برای کوتاه‌ترین مدت لازم استفاده شود.بیماری‌های همراه، پلی‌فارماسی و تغییرات فیزیولوژیک مرتبط با سن در نظر گرفته شوند.درمان با گزینه‌های ایمن‌تر شروع شود.
NSAIDهای موضعی: برای آرتروز زانو، لگن و دست قویاً توصیه می‌شوند.این داروها ایمن و مؤثر در نظر گرفته می‌شوند، به ویژه برای سالمندان (بالای ۷۵ سال) با درگیری تعداد کمی از مفاصل.جذب سیستمیک پایین‌تر، خطر عوارض گوارشی و قلبی-عروقی را در مقایسه با NSAIDهای خوراکی کاهش می‌دهد.نمونه آن ژل دیکلوفناک است.
نظر شما
آخرین اخبار
اخبار پر بازدید
