رژیم غذایی مناسب برای سنگ کیسه صفرا: چه بخوریم و چه نخوریم؟

به گزارش خبرنگار سلامت ایونا به نقل از سلامت نیوز، رعایت رژیم غذایی مناسب برای کیسه صفرا می‌تواند از تشکیل سنگ‌های صفراوی و نیاز به جراحی پیشگیری نماید.

کیسه صفرا در داخل کبد قرار دارد و صفرا تولید می کند؛ صفرا ماده ای است که به شکسته شدن چربی ها کمک می کند.

اگر یک فرد در معرض خوردن مواد غذایی بسیار چرب است کیسه صفرا کار اضافه انجام داده و ذخیره صفرا را افزایش می دهد و تولید سنگ های صفرای را در کیسه صفرا افزایش می دهد. سنگهای صفراوی می توانند سبب درد شکم، تهوع، استفراغ و یا نفخ شود. اگر این سنگ ها بیشتر شوند ممکن است شما نیاز به برداشتن کیسه صفرا برای پایان دادن به ناراحتی داشته باشید.

اگر شما کیسه صفرا خود را جراحی کنید و یا را در معرض خطر افزایش  سنگ های صفراوی هستید باید از یک رژیم غذایی با ترویج سلامت کیسه صفرا پیروی کنید که به شما کمک خواهد کرد که وزن سالم را حفظ و از زیاد کار کردن کیسه صفرا جلوگیری کنید.

شما نمی توانید مشکلات کیسه صفرا را با تغییر رژیم غذایی خود درمان کنید اما شما می توانید خود را از برخی از ناراحتی مرتبط با این وضعیت خلاص و از لزوم برداشتن کیسه صفرا جلوگیری کنید.

یک رژیم غذایی مروج سلامت کیسه صفرا داشته باشید که برای کسانی که در معرض خطر ابتلا به بیماری کیسه صفرا هستند ضروری می باشد. 

رژیم غذایی مناسب برای کیسه صفرا

یک رژیم غذایی کیسه صفرا در از بین بردن خطرات که می تواند منجر به تشکیل سنگ صفراوی گردد تمرکز دارد. ما باید مصرف مواد غذایی که سبب کاهش کلسترول می شوند و حاوی مواد مغذی و فیبر لازم هستند رابرای نگه داشتن عملکرد سیستم گوارش در بالاترین سطح ممکن افزایش دهیم.

همچنین باید از مصرف غذاهای چرب که سبب مقدار زیادی فشار بر روی کیسه صفرا برای تجزیه و  و حرکت از طریق دستگاه گوارش می شود اجتناب کنیم.

کاهش مصرف غذاهای چرب علاوه بر کاهش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا، سبب حفظ وزن سالم و کاهش خطر ابتلا به فشار خون بالا یا بیماری های قلبی می شود.

نکاتی که باید رعایت کنید

• تمام چربی ها را از رژیم غذایی خود را حذف نکنید ( مگر در شروع یک حمله و یا در میان یک حمله): توجه داشته باشید که از بین بردن چربی از رژیم غذایی خود به طور کامل می تواند سبب عدم فعالیت کیسه صفرا و از تولید صفرا جلوگیری می شود که به همان اندازه خطرناک است لذا از چربی هایی استفاده کنید که به کیسه صفرا آسیب نرساند. روغن تخم کتان و چربی های امگا 3 را می توان با وعده های غذایی برای کمک به شکستن غذاها مصرف نمود بدون اینکه محتوای کلسترول به مواد غذایی اضافه شود.
• مصرف محصولات لبنی با چربی کم مانند شیر کم چرب را در الویت قرار دهید: و از مصرف روغن های اضافی موجود در سرشیر جلوگیری کنید.
• غلات کامل را جایگزین ( نان، حبوبات و پاستا ) کنید: غلات کامل فیبر و مواد مغذی بیشتری را فراهم می کند تا به شکسته شدن غذاهای دیگر در سیستم شما کمک کند مصرف مقدار زیادی از میوه ها و سبزیجات یک اثر مشابه را در رژیم غذایی شما دارد. محتوای بالای فیبر در میوه ها و سبزیجات نیز کمک می کند تا شما احساس سیری کنید و پرخوری نکنید زیرا پرخوری سبب فشار بیش از حد روی کیسه صفرا می شود.
• پروتئین به اندازه کافی دریافت کنید: کسانی که در رژیم غذایی کیسه صفرا هستند باید هوشیار باشند زیرا منابع مختلف پروتئین دارای روغن و چربی بالایی می باشد. مصرف گوشت بدون چربی مثل ماهی و یا مرغ برای دریافت پروتئین و همچنین ویتامین B12 ضروری است. منابع جایگزین گوشت مانند توفو یا دانه های قهوه نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد. اگر شما یک ظرف لوبیا آماده مصرف می کنید برچسب آنرا به دقت بخوانید تا اطمینان حاصل شود که هیچ گوشت خوکی در روند پخت و پز آن استفاده نشده باشد.
• سطح مناسب از کافئین دریافت کنید: بعضی از تحقیقات نشان داده است که مصرف سطوح متوسط کافئین می تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را کاهش دهد. با دکتر خود قبل از مصرف برای تعیین مقدار مناسب نوشیدن کافئین صحبت کنید.
• بادام زمینی مصرف کنید: مطالعات نشان داده است که مصرف بادام زمینی یا کره بادام زمینی خطر ابتلا به سنگ صفرا را در زنان کاهش می دهد. برخی مطالعات برای کسانی که به طور منظم این محصولات را مصرف کرده اند 20 درصد افزایش در سلامت کیسه صفرا داشته اند.

بخش عمده ای رژیم غذایی برای کیسه صفرا حول این محور است که از مواد غذایی آماده شده ناسالم اجتناب شود. غذاهای فرآوری شده مانند وعده های غذایی آماده، کوکی ها، کیک یا سایر دسر با چربی و قند بالا است که می تواند برای بیماران کیسه صفرا ناسالم باشد. این غذاها همچنین مقدار سدیم بالا دارند که می تواند سبب ناراحتی های گوارشی شود از مواد غذایی سرخ شده باید اجتناب شود. روغن پخت و پز را با روغن های سبک تر مانند کتان، کنف و یا روغن زیتون که دارای مزایای سلامت و کلسترول پایین هستند عوض کنید.

منابع پروتئین باید بدقت بررسی شود تا اطمینان حاصل شود که آنها دارای کلسترول بیش از حد بالا برای یک بیمار کیسه صفرا نیستند. از مصرف گوشت قرمز به علت بسیاری از خطرات بهداشتی مرتبط با آن اجتناب شود. اگر شما مقداری از پروتئین خود را از مواد لبنی اخذ می کنید از شیر، پنیر و دیگر محصولات لبنی با چربی بیش از حد بالا اجتناب کنید. شما همچنین باید در هنگام انتخاب پنیر مراقبت باشید زیرا پنیر نرم تر چربی لبنی بیشتر از پنیر سخت تر دارد. و پنیر خامه نیز ممکن است یک مقدار بیش از حد چربی داشته باشد که  می تواند برای کیسه صفرا مضر باشد.

بهترین رژیم غذایی برای مبتلایان به سنگ کیسه صفرا

برای مبتلایان به سنگ کیسه صفرا، رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کاهش علائم و جلوگیری از ایجاد سنگ‌های جدید کمک کند. این رژیم غذایی باید به گونه‌ای باشد که کیسه صفرا کمتر تحریک شود و همچنین از مصرف مواد غذایی که ممکن است باعث ایجاد سنگ شوند، پرهیز شود.

مواد غذایی توصیه‌شده:

1. میوه‌ها و سبزیجات:

• مصرف انواع میوه‌ها و سبزیجات به خصوص سبزیجات برگ‌دار سبز مانند اسفناج و کلم بروکلی توصیه می‌شود.
• حداقل 5 وعده میوه و سبزی در روز توصیه می‌شود.

2. غلات کامل:

• مانند برنج قهوه‌ای، جو دوسر و نان کامل.
• مصرف روزانه 3-5 وعده غلات کامل پیشنهاد می‌شود.

3. پروتئین‌های کم‌چرب:

• ماهی، مرغ بدون پوست، توفو، و حبوبات.
• حدود 2-3 وعده پروتئین‌های کم‌چرب در روز مناسب است.

4. لبنیات کم‌چرب:

• مانند ماست، شیر کم‌چرب و پنیرهای کم‌چرب.
• 2-3 وعده لبنیات در روز توصیه می‌شود.

5. چربی‌های سالم:

• مانند روغن زیتون، آووکادو، و مغزها (اما در مقادیر محدود).
• چربی‌های سالم باید حدود 20-30 درصد از کل کالری روزانه را تشکیل دهند.

مواد غذایی که باید محدود یا از آن‌ها اجتناب شود:

1. چربی‌های اشباع و ترانس:

• مانند چربی‌های موجود در گوشت قرمز پرچرب، کره، و غذاهای سرخ‌شده.
• این چربی‌ها باید تا حد امکان محدود شوند.

2. مواد غذایی پر کلسترول:

• مانند تخم‌مرغ، جگر، و غذاهای دریایی پرچرب.
• مصرف این مواد باید به 200 میلی‌گرم کلسترول در روز محدود شود.

3. غذاهای فرآوری شده و آماده:

• مانند فست‌فودها، میان‌وعده‌های آماده، و غذاهای کنسروی.
• این غذاها را باید تا حد امکان از رژیم غذایی حذف کرد.

نکات مهم دیگر:

• مصرف آب کافی: نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از غلیظ شدن صفرا و تشکیل سنگ‌های صفراوی اهمیت دارد. روزانه 8-10 لیوان آب مصرف کنید.
• وعده‌های غذایی منظم: از مصرف وعده‌های غذایی سنگین و پرچرب در یک وعده خودداری کنید. به جای آن، وعده‌های غذایی کوچک‌تر و با فواصل منظم میل کنید.

با رعایت این توصیه‌ها و داشتن یک رژیم غذایی متعادل، می‌توان علائم سنگ کیسه صفرا را مدیریت کرد و از ایجاد سنگ‌های جدید پیشگیری نمود. با این حال، مشورت با یک پزشک یا متخصص تغذیه برای تنظیم دقیق‌تر رژیم غذایی بر اساس وضعیت فردی بسیار مهم است.

جدول رژیم غذایی کیسه صفرا

نمونه برنامه غذایی سنگ کیسه صفرا

صبحانه

• یک فنجان فرنی یا غلات بر پایه غلات با شیر کم چرب و 1 قاشق غذاخوری جوانه گندم 
• 2 برش نان تست سبوس دار با مربا، عسل یا لوبیا پخته (بدون کره).
• 1 سیب، پرتقال یا گلابی تازه. 
• چای، قهوه یا لیوان آب.

ناهار

• 2-4 برش نان سبوس دار یا 1-2 رول نان با
• 1-2 برش ناهار گوشت بسیار کم چرب، مرغ، ماهی قزل آلا یا ماهی تن یا
• سالاد سبز یا سبزیجات کم پخته (فلفل دلمه ای، کلم بروکلی، گوجه فرنگی، لوبیا و جعفری).
• 1 قطعه میوه تازه (سیب، پرتقال یا گلابی).

میان وعده

• گزیده ای از سبزیجات خام (هویج، کرفس، فلفل دلمه ای) با آووکادو دیپ
• یک مافین با سبوس کم چرب.

شام

• سوپ سبزیجات حاوی عدس یا لوبیا چشم بلبلی یا
• 120-150 گرم گوشت یا مرغ بدون چربی (بدون پوست) یا
• 200-250 گرم ماهی پخته شده یا غذاهای دریایی (غیر سرخ شده).
• 1/2-1 فنجان برنج قهوه ای یا پاستا سبوس دار.
• 1/2-1 فنجان سبزیجات بخارپز یا سالاد (هویج، کلم بروکلی، اسفناج و فلفل دلمه ای).
• 1 تکه میوه تازه یا 1 فنجان سالاد میوه با ماست سویا کم چرب یا کاستارد بدون چربی.