به گزارش خبرنگار سلامت ایونا، سس سویا حاوی پروتئین، ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانهای مفید است. طعم آن شور و کمی تلخ است و به غذاها شوری و عطر دلپذیری می بخشد. این سس معمولاً به عنوان افزودنی در نودل ها، رزوتو، سوپ، سالاد و دیگر غذاها استفاده میشود.
تاریخچه سس سویا:
خاستگاه اصلی این سس کشور چین است و قدمت آن به حدود 2500 سال پیش برمیگردد. در آن زمان، مردم چین از دانههای سویا برای تهیه نوعی خمیر تخمیر شده به نام "جیانگ" استفاده میکردند. سس پر آوازه امروزی سویا از تخمیر این خمیر با نمک و آب به دست میآمد. این سس در دو کشور چین و ژاپن بیشترین کاربرد را دارد.
معرفی انواع سس سویا
این ماده مغذی انواع مختلفی دارد که از نظر رنگ، طعم و غلظت با یکدیگر متفاوت هستند. رایجترین نوع آن، سس سویا تیره است که رنگ قهوهای مایل به سیاه دارد و طعمی قوی و شور دارد. نوع دیگر آن رنگ قهوهای روشن دارد و طعمی ملایمتر و شورتر دارد.
سس سویا روشن اغلب در غذاهای سرخ کردنی استفاده می شود. مدل تیره آن نیز اغلب در ماریناد و سایر انواع دیگر سس استفاده می شود. سس سویا با سدیم کم برای افرادی که به دنبال کاهش مصرف سدیم خود هستند گزینه مناسبی است.
خواص سس مغذی سویا چیست؟
منبع پروتئین:
این سس حاوی مقادیر قابل توجهی پروتئین است که برای عضله سازی و ترمیم بافت ها مفید است.
منبع ویتامین ها و مواد معدنی:
این ماده مغذی حاوی ویتامین های B، پتاسیم، منیزیم و آهن است. این ویتامین ها برای سلامتی بدن ضروری هستند.
آنتی اکسیدان:
آنتی اکسیدان های موجود در این سس به محافظت از بدن در برابر آسیب سلولی و بیماری های مزمن مانند سرطان و بیماری های قلبی عروقی کمک می کنند.
ضد التهاب:
سس سویا به دلیل داشتن آنتی اکسیدان ها و سایر ترکیبات، خاصیت ضد التهابی دارد و می تواند به کاهش التهابات در بدن کمک کند.
کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها:
مطالعات نشان داده اند که مصرف این سس ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان ها مانند سرطان پستان و سرطان پروستات را کاهش دهد.
کاهش کلسترول:
سس محبوب سویا می تواند به کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب (HDL) کمک کند.
کاهش فشار خون:
مصرف این ماده غذایی ارزشمند می تواند به کاهش فشار خون بالا کمک کند. البته همانطور که این سس محبوب فواید بسیاری دارد مضراتی نیز دارد که باید مورد توجه قرار گیرند.
خواص سس سویا برای کودکان
این سس برای کودکان نیز میتواند فواید متعددی داشته باشد. برخی از این فواید عبارتند از:
کمک به رشد کودکان
سس مغذی سویا حاوی پروتئین است که برای رشد و توسعه سلامتی کودکان بسیار مهم است. وجود ویتامین و مواد معدنی مانند آهن، کلسیم و منگنز است برای سلامتی استخوانها، پوست و سیستم ایمنی کودکان ضروری است و به رشد آنها کمک می کند.
حفظ سلامتی سلول ها
وجود آنتیاکسیدانهای قوی مانند فلاونوئیدها در این سس به حفظ سلامت سلولها در کودکان و جلوگیری از آسیبهای اکسیداتیو کمک میکند.
تقویت سلامت قلب
مطالعات نشان داده است که مصرف مناسب سویا سس میتواند به تقویت سلامت قلب کودکان کمک کند.
تنظیم قند خون
برخی تحقیقات نشان داده است که مصرف این ماده ممکن است به تنظیم قند خون کودکان نیز کمک کند.
با این حال، همواره مهم است که در مصرف هر نوع غذای جدید برای کودکان، با پزشک یا تغذیهشناس مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که برای سلامت کودک شما مناسب و بدون عوارض است.
مضرات سس سویا چیست؟
سدیم بالا:
این سس حاوی مقادیر قابل توجهی سدیم است که می تواند برای افراد مبتلا به فشار خون بالا مضر باشد. می توانید نوع سس با سدیم کمتر را تهیه کنید.
گلوتن:
این ماده مغذی که بر پایه سویا است حاوی گلوتن می باشد و برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک مضر است.
تیرامین:
سویا سس حاوی تیرامین است که می تواند در افراد مبتلا به میگرن سردرد ایجاد کند.
ایزوپروپیل الکل:
این سس حاوی ایزوپروپیل الکل است که در دوزهای بالا می تواند سمی باشد.
چند نکته مهم در مورد مصرف سویا سس
این سس را به مقدار کم مصرف کنید.
اگر به فشار خون بالا، بیماری سلیاک، میگرن یا سایر مشکلات سلامتی مبتلا هستید، قبل از مصرف این سس با پزشک خود مشورت کنید.
برای ماندگاری بیشتر، همواره آن را در جای خنک و تاریک نگهداری کنید.
کاربرد های سس پر طرفدار سویا در آشپزی
چند نمونه از کاربردهای این ماده در آشپزی عبارت اند از:
سویا سس یک ماده غذایی بسیار پرکاربرد در آشپزی به خصوص در آشپزی آسیایی است. از این سس می توان در موارد زیر استفاده کرد:
به عنوان چاشنی:
این سس را می توان به عنوان چاشنی به انواع غذاها مانند مرغ، گوشت، ماهی، سبزیجات و سوپ اضافه کرد. با این چاشنی طعم شور و خوشمزه ای به غذاها اضافه می شود.
به عنوان ماریناد:
سویا سس را می توان به عنوان ماریناد برای مرغ، گوشت و ماهی استفاده کرد. ماریناد سویا طعم و مزه مواد مغذی را به داخل گوشت و ماهی نفوذ می دهد.
به عنوان سس:
همچنین آن را می توان به عنوان سس برای انواع غذاها مانند سوشی، ساشیمی، نودل و برنج استفاده کرد.
به عنوان دیپ:
ترکیب سس حاصل از سویا را می توان به عنوان دیپ برای انواع غذاها مانند کراکر، سبزیجات و اسپرینگ رول استفاده کرد.
طریقه استفاده از سس سویا در غذا چگونه است؟
مرغ ترش و شیرین:
مرغ را در این سس، سرکه، شکر و آبلیمو ماریناد کنید و سپس آن را سرخ کنید.
گوشت گاو با سس شور مزه سویا:
گوشت گاو را در این ماده، سس سیر و زنجبیل تفت دهید.
ماهی سالمون با سس سویا:
ماهی سالمون را در سس مغذی و شور مزه سویا، عسل و میزو ماریناد کنید و سپس آن را بپزید.
سبزیجات بخارپز با سویا سس:
سبزیجات مورد علاقه خود را بخارپز کنید و سپس آنها را در این سس سرو کنید.
ترکیب با سوپ نودل:
به سوپ نودل خود سس سویا اضافه کنید تا طعم آن را قوی تر کنید.
طرز تهیه سس سویا در خانه
طرز تهیه:
مواد لازم:
- دانه سویا: 4 فنجان
- گندم: 4 فنجان
- آب: 16 فنجان
- نمک: 1/2 فنجان
مراحل تهیه:
دانه های سویا را بشویید و به مدت 24 ساعت در آب خیس کنید.
گندم را بشویید و به مدت 12 ساعت در آب خیس کنید.
دانه های سویا و گندم را به همراه آب در یک قابلمه بریزید و روی حرارت قرار دهید.
پس از 4 تا 5 دقیق جوش آمدن مخلوط را از روی حرارت بردارید و بگذارید تا خنک شود.
مخلوط را در یک پارچه نخی بریزید و فشار دهید تا آب آن خارج شود.
آب را در یک قابلمه بریزید و نمک را به آن اضافه کنید. مخلوط سویا را اضافه کنید و 15 دقیقه صبر کنید تا به جوش آید.
سس سویا را از روی حرارت بردارید و بگذارید تا خنک شود.
سس سویا را در یک بطری بریزید و در یخچال نگهداری کنید.
نکات مهم تهیه سس سویا
نکته اول) می توانید از زودپز برای پخت دانه های سویا و گندم استفاده کنید.
نکته دوم) برای طعم قوی تر این سس، می توانید مقدار نمک را افزایش دهید.
نکته سوم) سس را می توانید تا 6 ماه در یخچال نگهداری کنید.
روش های جایگزین:
می توانید آن را به صورت آماده از فروشگاه های مواد غذایی خریداری کنید.
می توانید از سس تاماری به عنوان جایگزین سس سویا استفاده کنید.
خرید و قیمت سویا سس
هنگام خرید این سس بهتر است به مواد تشکیل دهنده آن که در روی بطری درج شده است توجه کنید. برخی از برند های تولید کننده ممکن است به غیر از نمک،آب و گندم از مواد دیگری مانند شکر، طعم دهنده ها یا مواد نگهدارنده در تهیه آن استفاده کنند. شما می توانید با توجه به ذائقه خود از یک برند مشخص استفاده کنید.
قیمت سس های سویا در ایران از حدود 50 هزار تومان شروع می شود و به 600 هزار تومان و یا بالاتر نیز می رسد.
برند های معروف سس سویا
اینجا چند برند معتبر ین سس شور مزه که در فروشگاه های اینترنتی ایرانی یافت می شوند معرفی شده اند.
Kikkoman:
Kikkoman یک برند محبوب سس مغذی سویا است که انواع مختلفی از جمله نوع روشن، نوع تیره و سس سویا با سدیم کم را ارائه می دهد.
سس سویا La Choy:
La Choy یکی دیگر از برندهای محبوب سویا سس است که طیف وسیعی از محصولات را ارائه می دهد، از جمله سس های ماریناد.
سس سویا پریر:
پریر یک برند پریمیوم این سس است که با مواد با کیفیت بالا تهیه می شود.
سس با برند واندا:
واندا یکی دیگر از برندهای سویا سس است که طیف وسیعی از محصولات از جمله سس سویا، سس تریاکی و سس های رشته فرنگی را ارائه می دهد.
سس سویا یاماسا:
یاماسا یک برند ژاپنی سس سویا است که به دلیل کیفیت بالا بسیار شناخته شده است.