به گزارش خبرنگار سیاسی ایونا به نقل از اکوایران، گاردین نوشت: ایران در حال مذاکره در ژنو با بریتانیا، فرانسه، آلمان و اتحادیه اروپا در تلاش برای یافتن راهی برای خروج از بن بست بر سر برنامه هستهای خود است. این ممکن است آخرین شانس دستیابی به پیشرفت قبل از روی کار آمدن دوباره دونالد ترامپ در آمریکا باشد.
ترامپ که در دوره اول ریاست جمهوری خود سیاست «فشار حداکثری اقتصادی» علیه ایران را دنبال میکرد، در 20 ژانویه به کاخ سفید باز میگردد.
در آستانه این مذاکرات، کاظم غریب آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، با بیان اینکه اتحادیه اروپا باید در مورد طیف وسیعی از موضوعات از جمله جنگ در اوکراین و موضوع هستهای ایران، از رفتار خود محورانه و غیرمسئولانه خود دست بردارد، تنش را تشدید کرد.
اروپاییها به طور فزایندهای از رویکرد ایران، از جمله همکاری نظامی با روسیه در طول جنگ اوکراین و عدم همکاری با بازرسی هستهای آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) ناامید هستند. برخی اروپاییها نگرانند که ذخایر فزاینده اورانیوم غنیشده ایران نشانهای از حرکت مخفیانه برای گریز هستهای باشد.
ایران معتقد است که وقتی پیشنهاد کرد برنامه غنیسازی اورانیوم خود را تا 60 درصد محدود کند و به بازرسان با تجربه آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه بازگشت به ایران را بدهد، اروپا سیگنال واضحی از تمایل به مذاکره را رد کرد.
نیکلاس لرنر، رئیس اطلاعات خارجی فرانسه، روز جمعه در پاریس در کنار همتای انگلیسی خود، ریچارد مور، گفت که انتظار میرود خطر اشاعه هستهای ایران «حیاتیترین بحران» در ماههای آینده باشد. مور در اظهارات ضد ایرانی خود گفت که جاه طلبیهای هستهای تهران «همچنان همه ما را تهدید میکند».
هدف نشست ژنو
هدف از نشست ژنو این است که ببینند آیا مبنایی برای توسعه پیشنهاد ایران وجود دارد یا خیر و همچنین به دنبال محدود کردن همکاری نظامی ایران و روسیه است. در ازای آن، اتحادیه اروپا میتواند تلاش کند تا برخی تحریمهای اقتصادی را لغو کند، اما جدول زمانی قبل از بازگشت ترامپ کوتاه است.
ایران اصرار دارد که هیچ موشک بالستیکی در اختیار روسیه قرار نداده است، چیزی که آمریکا نپذیرفته است.
با قضاوت بر اساس گزارشهای منتشر شده از سوی دو طرف، در پیش دیدار غریب آبادی و انریکه مورا، مذاکرهکننده ارشد اتحادیه اروپا، نقاط مشترک کمی یافت شد.
غریب آبادی، معاون حقوقی و بینالملل وزیر امور خارجه ایران در ایکس نوشت: «اروپا نباید مشکلات و اشتباهات خود را از جمله در مورد درگیری در اوکراین روی دوش دیگران بگذارد. اروپا - به ویژه سه کشور بزرگ - با رفتار همدستانه خود در قبال نسل کشی مداوم در غزه، فاقد هرگونه زمینه اخلاقی برای موعظه دیگران در مورد حقوق بشر هستند».
او افزود: «در رابطه با موضوع هستهای ایران، اروپا به دلیل عدم اعتماد به نفس و مسئولیت پذیری نتوانسته بازیگری جدی باشد».
مورا بیانیه کوتاهتری در شبکههای اجتماعی منتشر کرد و گفت که دو طرف تبادل نظری صریح داشتند. وی افزود: «حمایت نظامی ایران از روسیه که باید متوقف شود، موضوع هستهای که نیاز به راه حل دیپلماتیک دارد، مدیریت تنشهای منطقهای برای جلوگیری از تشدید بیشتر از همه طرفها مهم است».
بی اعتمادی بین دو طرف زمانی آشکار شد که کشورهای تروئیکای اروپایی در 21 نوامبر با قطعنامهای به آژانس انرژی اتمی دستور دادند تا گزارشی «جامع» درباره فعالیتهای هستهای ایران تهیه کند - پلهای ضروری برای کشورهای اروپایی تا بتوانند در پاییز آینده مکانیزم ماشه را فعال کرده و تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را دوباره اعمال کنند.
بر اساس گزارشی که روز جمعه توسط خبرگزاری فرانسه مشاهده شد، آژانس هستهای سازمان ملل تأیید کرده است که ایران قصد دارد حدود 6000 سانتریفیوژ جدید برای غنیسازی اورانیوم نصب کند.
ایران به آژانس اطلاع داد که قصد دارد حدود 6000 سانتریفیوژ در سایتهای خود در فردو و نطنز را برای غنیسازی اورانیوم تا 5 درصد تغذیه کند، بالاتر از حد 3.67 درصدی که تهران در سال 2015 با آن موافقت کرده بود.
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، این هفته هدف از این دیدار را بررسی این موضوع دانست که آیا اتحادیه اروپا خواهان همکاری است یا تقابل. او گفت که هرگونه بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل به احتمال زیاد منجر به تغییر در بحثها در داخل ایران درباره دستیابی به سلاح هستهای میشود.
عراقچی از اینکه اروپا پس از خروج آمریکا از توافق هستهای در سال 2018، رویکرد مستقل روشنتری اتخاذ نکرد، ابراز ناامیدی کرد.
عراقچی همچنین گفت اروپا از زمان انتخاب رئیس جمهور اصلاح طلب، مسعود پزشکیان، که متعهد به لغو تحریمها با یک سیاست متعادلتر بین شرق و غرب است، اقدامی در جهت سازش انجام نداده است.